بررسی اثر معیار خاک در بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس (مطالعه موردی منطقه حبله رود)

از مهمترین چالش­های بشر در قرن حاضر در ابعاد گوناگون بیابان­زایی بوده که از آن تحت­عنوان تخریب اراضی نه تنها در مناطق خشک، نیمه­خشک و خشک نیمه­مرطوب بلکه در مناطق مختلف و به­ویژه کشورهای در حال توسعه یاد می­شود. مناسبترین روش برای بررسی عوامل موثر در تخریب اراضی و شدت بیابان­زایی از نظر متخصصان استفاده از مدل­های ارزیابی بیابان می­باشد. از مدل ۱MEDALUS به علت آسانی، در دسترس بودن داده­ها و سازگاری با شاخصهای موثرتر در تخریب اراضی استفاده شد. هدف از این تحقیق ارائه نقشه تخریب اراضی حوزه حبله­رود شمالی براساس معیار خاک و ۶ شاخص آن مشتمل بر بافت، درصد مواد آلی، درصد سنگریزه عمقی (در درون پروفیل)، عمق خاک، میزان هدایت­الکتریکی و شیب است. بدین منظور ابتدا با کمک اطلاعات خاک­شناسی موجود و واحدهای کاری تعریف شده در منطقه، اقدام به حفر۱۰ پروفیل خاک­شناسی، تشریح و نمونه­برداری در۱۰ واحد خاک موجود در منطقه گردید و شاخصهای مورد نظر در آزمایشگاه اندازه­گیری شدند. سپس نقشه تخریب اراضی از امتیازدهی هر شاخص با کمک جدولهای مربوطه و میانگین هندسی بدست آمد. در نهایت داده­ها با کمک نرم­افزارspss  و روش (One-Way ANOVA) تجزیه واریانس آماری شدند تا مقایسه­ای بین شاخصها در خاک منطقه صورت گرفته و تعیین شود که آیا بین آنها اختلاف معنی­داری وجود دارد یا خیر. نتایج نشان می­دهد که ۱۶/۴% از کل منطقه در کلاس بیابان­زایی با شدت کم تخریب منابع خاک قرار گرفته و اختلاف معنی­داری بین شاخصها در سطح ۰۵/۰ وجود ندارد و تنها اختلاف معنی­دار در درصد سنگریزه خاک سطحی و در سطح ۰۱/۰ می­باشد

بررسی اثر معیار خاک در بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس (مطالعه موردی منطقه حبله رود) Keywords:

بیابان زایی , مدالوس , شاخص , حبله رود