طراحی و روانسنجی "مقیاس پایداری اجتماعی در محله ی شهری" در شهر زنجان

مقدمه: پایداری اجتماعی، یکی از مهم­ترین عوامل در برنامه­ریزی­ها و مدیریت شهری است و نیازمند ابزاری روا و پایا می­باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف طراحی و روانسنجی "مقیاس پایداری اجتماعی در محله ی شهری" ساکنان محله کارمندان شهر زنجان انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر، از نوع روش شناسی است. در ابتدا، مروری وسیعی بر متون مربوط به موضوع پژوهش شامل اسناد کتابخانه­ای و مقالات علمی از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ انجام شد و با تحلیل آن­ها در قالب فرم استخراج داده­ها، "مقیاس پایداری اجتماعی" طراحی شد. سپس، نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوای مقیاس با نظرخواهی از ۱۵ تن متخصص در رشته علوم اجتماعی و شهرسازی و برنامه ریزی شهری با روش نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی انجام شد. روایی سازه به روش تحلیل عاملی اکتشافی و روایی همگرا و روایی واگرا با توزیع مقیاس طراحی شده بین ۴۸۰ تن ساکن محله کارمندان شهر زنجان به روش نمونه­گیری در دسترس بررسی گردید. پایایی ترکیبی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ محاسبه شد. داده­ها، در نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۲ و آموس نسخه ۲۴ تحلیل گردید. یافته­ها: در بخش کیفی، "مقیاس پایداری اجتماعی در محله ی شهری" با ۳۵ عبارت طراحی شد. در بخش کمی، نسبت روایی محتوا و  شاخص روایی محتوا اندازه گیری شد و ۱۱ عبارت حذف گردید و ۲۴ عبارت باقی ماند. روایی سازه به روش تحلیل عاملی اکتشافی با ۴۸۰ تن ساکنان محله کارمندان شهر زنجان انجام و نتایج، ۴ زیر مقیاس نشان داد. روایی همگرا ۵۰/۰ و روایی واگرا ۷۱/۰ به دست آمد. پایایی ترکیبی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ، برای ۴ زیرمقیاس امنیت، مشارکت، تعلق مکانی و عدالت فضایی به ترتیب ۷۴/۰، ۷۶/۰، ۷۹/۰ و ۹۰/۰ و برای کل مقیاس، ۸۸/۰ به دست آمد. نتیجه­گیری: "مقیاس پایداری اجتماعی در محله ی شهری" با ۲۴ عبارت و ۴ زیر مقیاس، روا و پایا می­باشد. پیشنهاد می­گردد از مقیاس طراحی شده، در پژوهش­های مرتبط با پایداری اجتماعی در محله ی شهری استفاده شود.

Keywords:

Social Sustainability , Psychometrics , Instrument Development , Scale. , پایداری اجتماعی , روانسنجی , طراحی ابزار , مقیاس.