سنخ آرمانی ماکس وبر، ابزاری تحلیلی برای گونهشناسی مناسک سوگواریهای عاشورا
Publish place: Iranian Journal of Sociology، Vol: 20، Issue: 3
Publish Year: 1398
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 278
This Paper With 31 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JSI-20-3_004
Index date: 21 May 2023
سنخ آرمانی ماکس وبر، ابزاری تحلیلی برای گونهشناسی مناسک سوگواریهای عاشورا abstract
با نگاهی تاریخی - اجتماعی به جامعه ایران می توان به این باور رسید که مناسک عاشورا و سوگواریهای محرم جزء لاینفک فرهنگ این سرزمین محسوب می شود و می توان آنها را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد. با توجه به جایگاه محرم و عاشورا در تاریخ اجتماعی و فرهنگ جامعه ایران، در نوشتار پژوهشی حاضر سعی بر این است که مناسک عاشورا با کمک یکی از ابزارهای تحلیلی برجسته در علوم اجتماعی یعنی مفهوم وبری «ایدهآل تایپ» بررسی شوند. از نظر وبر«هر سنخ آرمانی با تاکیدی یکجانبه بر یک یا چند دیدگاه و با ترکیب شمار بسیاری پدیدههای فردی انضمامی پراکنده و جدا و کم وبیش موجود و گاهی غایب ساخته میشود که مطابق با آن دیدگاههای تاکیدشده یکجانبه و در قالب یک سازه تحلیلی یکپارچهای مرتب میشوند. این سازه ذهنی را در مفهوم خالصش در هیچ کجای واقعیت به صورت تجربی نمیتوان یافت...» با این اوصاف مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که آیا مفهوم سنخ آرمانی وبر قابل انطباق بر مناسک سوگواریهای عاشورا هست؟ مهمترین یافتههای کاربست تجربی این مفهوم در عرصه سوگواریهای عاشورا چیست؟ روش پژوهشی ما در اینجا با توجه به ماهیت پژوهش، روش کیفی و استراتژی پژوهش، استراتژی استفهامی است. یعنی برای تفهم کنش کنشگران و سنخبندی آنها، روشی متناسب با مسئله پژوهش، مجموعه ای پویا از روش های کیفی (مشاهده مشارکتی، تکنیک مصاحبه عمقی، سنجش های غیرمزاحمی) را به کار بستهایم. برای نمونه های مورد بررسی از روش نمونهگیری نظری استفاده شده و معیار اشباع نظری، ملاک توقف مصاحبه بوده که بر این اساس با ۳۲ نفر مصاحبه صورت گرفته است. برای تحلیل دادهها، از تکنیک تحلیل مضمون (کدگذاری، طبقه بندی داده ها و الگویابی درون- داده ای و برون- داده ای) استفاده شده تا به یک گونهشناسی تحلیلی دست یافت. یافتههای پژوهش نشان میدهد که جمعوری شده جکه می توان کنشهای سوگواران را با عنایت به مفهوم سنخ آرمانی در چهار شکل: ۱. سنت گرایان،۲. شکل گرایان (فرم گرایان)،۳. قومیت گرایان و۴. نوگرایان دینی صورتبندی کرد. این چهار تیپ سوگواری از حیث گفتمان غالب، میزان استفاده از ساز و برگ در سوگواریها، هدف غالب، میزان دسترسی به صدا و سیما، چهره اصلی مجلس، پایگاه اصلی، ادبیات غالب، مخاطبان، زیستجهان، نوع اقتدار حاکم بر فضای سوگواری و... دارای تمایزات عمدهای هستند. البته این سنخ آرمانی یک مطالعه توصیفی- تحلیلی و صورتبرداری از کنشگران این مناسک و مراسم می باشد و الزاما به این معنی نیست که تمامی مختصات ذکر شده فقط در یک تیپ یافت می شود یا مرز دقیقی بین آن ها وجود دارد.
سنخ آرمانی ماکس وبر، ابزاری تحلیلی برای گونهشناسی مناسک سوگواریهای عاشورا Keywords:
سنخ آرمانی ماکس وبر، ابزاری تحلیلی برای گونهشناسی مناسک سوگواریهای عاشورا authors
جمشید میرزایی
دانشجوی دکتری جامعهشناسی( گرایش مسائل اجتماعی) دانشگاه تهران و مدرس گروه علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :