آزمون جدایی پذیری ضعیف و برآورد سیستم تقاضای گوشت در ایران (کاربرد سیستم تقاضای روتردام)

وجود جدایی­پذیری در تابع مطلوبیت مصرف­کنندگان شرط لازم و کافی برای بودجه­­بندی چند مرحله ای و جمعی­سازی سازگار کالاهاست که در آن مخارج با استفاده از شاخص­های قیمت بین گروه های خوراکی تخصیص داده می­شود و تخصیص درون­گروهی هم به طور مستقل از سایر گروه­ها صورت می­پذیرد. با توجه به بالا بودن سهم انواع گوشت (۲۳ درصد مخارج خوراکی و آشامیدنی خانوار) در بودجه خانوار و نقش مهم تغذیه­ای گوشت در سلامتی افراد، در این مطالعه از تابع تقاضای روتردام برای تعیین الگوی مصرف کالاهای گوشتی در ایران استفاده شده است. در مطالعات تجربی تقاضا، از مفهوم تفکیک­پذیری جهت برآورد صحیح تابع تقاضا و محدود نمودن تعداد پارامترها استفاده می شود. برای این منظور از داده­های مربوط به شاخص قیمت و هزینه انواع گوشت­ها (دام، طیور، ماهی) بانک مرکزی طی سال­های ۱۳۹۶-۱۳۷۴ استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون­های جدایی­پذیری این فرضیه را که مصرف­کنندگان ابتدا درآمد خود را بین ۱۳ کالای گوشت به صورت سه گروه ( دام، طیور، ماهی) تخصیص داده و سپس عمل تخصیص درآمد بین انواع زیر رده­های گوشت که بر اساس گروه­بندی صورت گرفته را تایید می­نماید. همچنین، نتایج تخمین سیستم تقاضا نشان داد همه گروه­های کالایی، دارای کشش قیمتی  منفی هستند. در این میان کشش قیمتی گروه­های گوشت دام، طیور و گوشت ماهی به ترتیب برابر ۸۹/۰-، ۵۹/۰-، ۷۷/۰- می­باشند. پیشنهاد اساسی  پژوهش حاضر این است که پیش از هر گونه اقدامی در رویکرد سیستم تقاضا، باید آزمون­های تفکیک­پذیری ضعیف صورت گیرد.

Keywords:

الگوی روتردام , جدایی پذیری ضعیف , تابع تقاضای گوشت