بررسی «آداب المریدین»ها تا قرن سیزدهم هجری

پیوند ادبیات فارسی و عرفان اسلامی، به گونه ­ای است که پژوهش در بیشتر آثار ادبی، بدون شناختی ژرف از عرفان و تصوف اسلامی دشوار خواهد بود و در گرایش ­ادبیات عرفانی، تحقیق و مطالعات روشنگرانه در شناخت عرفان و تصوف، ضرورت و اهمیت بیشتری پیدا  می­ کند. یکی از جلوه ­های مکتوب ادبیات عرفانی، در زمینه آموزش­ های معنوی و تربیت مریدان و سالکان طریقت، «آداب­ المریدین»ها هستند؛ آداب­ا لمریدین­ ها، در حقیقت، درس گفتارهای آداب سفر و حضر سلوکی­ان اند؛ در این مقاله برآنیم تا این­ گونه ناشناخته و کمتر دیده­ شده را بشناسانیم. از آنجا که پیشینه روشن و قابل توجهی درباره آداب­ المریدین­ ها وجود ندارد و منابع چندانی در دست نداریم، با برشماری ویژگی­ ها و معرفی برخی آداب­ المریدین­ ها تا قرن سیزدهم هجری قمری، به شناخت شیوه­ های آموزشی اهل طریقت دست می ­یابیم. یادآور می­ شوم که این جستار قصد ورود به عقاید و مبانی اندیشه صوفیانه را ندارد و به بازخوانی آداب بسنده می­ کند.

Keywords:

آداب المریدین , آموزه ها در طریقت و شریعت , آموزه های عملی و نظری تصوف , تصوف شیعی