حقوق خواستگاری از منظر قانون مدنی ایران و فریقین

خواستگاری عبارت است از اظهار تمایل و تقاضای ازدواج از فردی است که این مرحله مقدمه ای بر ازدواج است و شامل مراحل آشنایی و توافقات زوجین قبل از صیغه نکاح است. بعد از مرحله خواستگاری ، دوران نامزدی آغاز می شود که قابل عدول است. ما یکسری از موانع خواستگاری را داریم که فرد نمی تواند در صورت وجود مانع، خواستگاری کند. دو مورد از موانع کلی خواستگاری، دوران عده زن و زنی که همسر قانونی و شرعی دارد؛ می باشد که مرد در این دوران نمی تواند خواستگاری کند که اگر انجام دهد ممکن است به عنوان مزاحمت مجازات شود و اگر ضرر معنوی و یا مالی در خواستگاری ایجاد کند از باب مسوولیت مدنی مسئول جبران آن می باشد. بنابراین هم ضمانت اجرای مدنی دارد و هم می تواند ضمانت اجرای کیفری داشته باشد. در عده وفات و عده طلاق بائن، تنها به نحو تعریض و کنایه خواستگاری جایز است. نسبت به عده بائن ، قول دیگری از حنیفه و شافعیه نقل شده است که قائل به عدم جواز تعریض هستند . خواستگاری از زن صاحب عده رجعیه به اتفاق مذاهب خمسه حرام است . در عده وفات و عده طلاق بائن، تنها به نحو تعریض و کنایه خواستگاری جایز است. نسبت به عده بائن ، قول دیگری از حنیفه و شافعیه نقل شده است که قائل به عدم جواز تعریض هستند . اصل اولیه در احکام نگاه مرد و زن نامحرم حرمت است. یکی از موار استثنایی در لحظه خواستگاری است که به اتفاق مذاهب اسلامی نگاه مرد به زن و برعکس در زمان خواستگاری جایز است. اجازه نگاه به وجه و کفین داده اند و همه اتفاق نظر دارند اما در حدود این نگاه اختلاف نظر دیده می شود.

Keywords:

حقوق خواستگاری , فریقین , قانون مدنی , فقهای امامیه , اهل سنت