بررسی میزان مصرف آب و انرژی در سطح مزارع شبکه آبیاری قزوین

یکی از مصرف­کنندگان عمده دو منبع آب و انرژی، بخش کشاورزی بوده و ارزیابی عملکرد سامانه­های آبیاری با هدف تعیین میزان استفاده کارآمد این دو منبع از اولویت­های کشاورزی پایدار است. در این راستا، پژوهش حاضر اقدام به تحلیل میزان مصرف آب و انرژی در سطح شبکه آبیاری قزوین نموده است. برای این منظور، ابتدا الگوی کشت غالب منطقه موردمطالعه استخراج و سپس برای محصولات موجود در الگوی کشت با استفاده از نرم­افزار CropWat ۸.۰، نیاز آبی برآورد شد. برای برآورد انرژی مصرفی، میزان مصرف انرژی در سامانه­های آبیاری بارانی و قطره­ای، پمپاژ آب زیرزمینی، سوخت دیزل، نیروی کارگر، بذر، ماشین آلات (تراکتور و کمباین)، کودهای شیمیایی و سموم برای هر محدوده زراعی درجه دو موجود در شبکه آبیاری محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیش ترین انرژی مصرفی در تمامی محدوده­های زراعی درجه دو در مصرف مستقیم انرژی مربوط به سوخت دیزل با ۴۰ درصد از کل انرژی مصرفی و در مصرف غیر­مستقیم انرژی متعلق به کود نیتروژن با ۲۰ درصد از کل انرژی مصرفی است. هم چنین، در انرژی مصرفی برای پمپاژ آب در سامانه­های آبیاری در ارتفاعات مختلف لازم برای پمپاژ برای محصولات موجود در الگوی کشت غالب، یونجه بیش ترین انرژی با مقدار ۴/۴۸۱۱ کیلووات ساعت در هکتار و ذرت کم ترین انرژی را با مقدار ۱۹/۱۱۹۴ کیلووات ساعت در هکتار مصرف کرده است. باتوجه به نتایج، میزان تاثیر سوخت دیزل، کودهای شیمیایی و پمپاژ آب در مصرف انرژی بالا بوده و کنترل میزان مصرف این نهاده­ها باعث کاهش به سزایی در مصرف انرژی خواهد شد.

Keywords:

ارزیابی عملکرد , انرژی , سامانه های آبیاری , محدوده زراعی