بررسی و تحلیل فیلم سینمایی جدایی نادر از سیمین (با رویکرد جامعه شناسی و گفتمان فرهنگی)

فیلم سینمایی »جدایی نادر از سیمین« با کارگردانی اصغر فرهادی در سال۱۳۸۹ ساخته شد. این فیلم داستانی به مسائل اجتماعی B فرهنگی از جمله شکاف طبقاتی و نیز مشکلات نابرابری جنسیتی در جامعه ایران پرداخته است .فیلم جدایی نادر از سیمین تلاش دارد با نگاه به رویکرد و نظریه جامعه شناس های بزرگ دنیا و همچنین نوع گفتمان، زبان و فراگیر شدن »دروغ« در جامعه و علل و عوامل آن را بازگو کند.فرهادی در این فیلم جامعه ایران را جامعه سنتی و مذهبی معرفی می کند که هنوز در حال گذار از جامعه سنتی به مدرن و پست مدرن است و باید برای گذار از آن باید راه طولانی طی کند.چالش های اجتماعی و فرهنگی کنونی ایران در گذشته توسط نظریه پردازان جامعه شناسی جهان مطرح شده است و افرادی مانند بوردیو، مارکس، وبر، زیمل، التوسر و ... به راه حل هایی دست یافته اند. مسائل و مشکلاتی مانند شکاف طبقاتی، فقدان حقوقی، ضعف های فرهنگی و یا تضادهای سنت و مدرنیته واکاوی شده و عوامل تاثیرگذار آن ها بیان کرده اند. نظریه پردازان راه حل هایی را ارائه کرده اند و ایران باید از این راهکارها استفاده کند. راهکاری مانند رفع نابرابری جنسیتی در جامعه و وجود همبستگی، اخلاق، پایبندی به سنت و اداب و رسوم. این نظریه پردازان نتیجه پایبندی به سنت را ایجاد جو »عادت واره«۱ در جامعه می دانند که »دروغ« را امری عادت قلمداد می کند.فرهادی با بیانی ظریف، جامعه ایرانی را به تصویر کشیده است که در لایه های فیلم با اتصال و ربط تصویرهای متنوع ، سیاه های جامعه فرهنگی را بازگو می کند. همچنین عنوان فیلم را »نادر و سیمین« انتخاب می کند که نادر نماد آدمی »کمیاب« و سیمین نام »سیمین بهبهانی« به عنوان نمادی از سرمایه فرهنگی ایران اشاره دارد.

Keywords:

سنت و مدرنیته , شکاف طبقاتی , نابرابری جنسیتی , کلیشه دروغ