جایگاه مولفه های همبستگی هویت اسلامی در الگوی بومی سازی دانش

همبستگی ملی به پیوندهایی که مقوم مفهوم ملت هستند اشاره دارد و متشکل از دو دسته عوامل است: الف( مولفه های ذهنی که شامل: فرهنگ، اعتقادات، جهان بینی، مذهب و ایدئولوژی میباشد و ب) مولفه های عینی از جمله؛ تاریخ، جغرافیا، سیاست و اجتماع. در فرایند تولید دانش بومی و اصولا الگوی بومی سازی دانش نیز بایستی جامعه، فرهنگ، محیط و مقتضیات تمدنی و تاریخی در نظر گرفته شود. حال سوالی که این جا مطرح میشود این است که رابطه ی بومی سازی دانش و همبستگی ملی در ایران چگونه است؟ به عبارت دیگر همبستگی ملی چه نقشی در فرایند بومی سازی دانش در کشورمان دارد؟ فرضیه ای که در این پژوهش مطرح می شود این است که هویت اسلامی به عنوان مولفهی ذهنی همبستگی ملی ایران از یک طرف و مولفه های عینی این هویت اسلامی یعنی جغرافیا، تاریخ، سیاست و اجتماع ایران اسلامی از سوی دیگر مهمترین عوامل تعیین کننده در تولید علم و الگوی بومی سازی دانش به شمار میآیند و فرایند بومی سازی بدون ایجاد چنین همبستگی ای امکان وقوع ندارد. به عبارت دیگر ابتدا بایستی همبستگی مطلوبی در حوزه ی مولفه های عینی و ذهنی هویت اسلامی شکل بگیرد و سپس برای تداوم این همبستگی و برآوردن لوازم و احتیاجات آن دانش به طور کلی و دانش بومی به طور خاص مفید خواهد بود. جهت گیری نهادهای تولید علم باید پاسخگویی به بحران ها و معضلات این همبستگی باشد. بنابراین پارادایم دانش بومی و الگوی بومی سازی دانش بدون وجود مولفه های ذهنی و عینی همبستگی هویت اسلامی زیربنا و فلسفه ی وجودی- اش را از دست خواهد داد و این الگو برای به منصه ی ظهور رسیدن و کاربردی بودن نیازمند توجه به همبستگی هویت اسلامی و عوامل شکل دهنده ی آن به عنوان بستر تولید و کاربرد دانش بومی است. در این پژوهش سعی خواهد شد با استفاده از رویکرد جامعه شناسی معرفت و علم و استفاده از منابع کتابخانه ای نقش همبستگی مولفه های هویت اسلامی در الگوی بومی سازی دانش تحلیل و تبیین شود.

Keywords:

همبستگی , هویت اسلامی , بومی سازی , مولفه های ذهنی , جامعه شناسی معرفت