بررسی اثرات تنش خشکی و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک گندم

اهداف: این آزمایش به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک چهار رقم گندم انجام شد.مواد و روش ها: آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو رژیم آبیاری (آبیاری ۱۰۰ و ۵۰ درصد نیاز آبی گیاه به ترتیب برای شرایط بدون تنش و تنش خشکی)، دو سطح کود نیتروژن (مقدار موجود در خاک و استفاده از ۱۵۰ کیلوگرم اوره در هکتار) و ارقام گندم (پیشتاز، بهار، سپاهان و استار) بود. یافته ها: تنش خشکی با کاهش محتوای کلروفیل a، b، کاروتنوییدها و محتوای نسبی آب برگ و همچنین افزایش میزان نشت یونی سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه و عملکرد زیست توده شد. استفاده از نیتروژن در شرایط آبیاری بدون تنش، عملکرد دانه و عملکرد زیست توده را به طور معنی داری افزایش داد ولی در شرایط تنش خشکی سبب افزایش زیست توده و کاهش عملکرد دانه شد. در این آزمایش رقم پیشتاز بیشترین عملکرد دانه (۴۷۱۰ کیلوگرم در هکتار)، و رقم استار بیشترین میزان زیست توده (۱۱۶۳۹ کیلوگرم در هکتار) را داشتند. همچنین بیشترین عملکرد دانه و زیست توده در کلیه ارقام در تیمار آبیاری بدون تنش و استفاده از نیتروژن مشاهده شد.نتیجه گیری: استفاده از نیتروژن جهت افزایش عملکرد وابسته به میزان آب در دسترس گیاه می باشد و در شرایط تنش خشکی استفاده از نیتروژن نه تنها راهکار مناسبی جهت کاهش تاثیر تنش و کاهش عملکرد ناشی از آن نیست بلکه سبب تشدید تنش و کاهش عملکرد دانه در ارقام گندم مورد مطالعه شد.

بررسی اثرات تنش خشکی و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک گندم Keywords:

زیست توده , شاخص برداشت , عملکرد دانه , کلروفیل , نشت یونی