کانی شناسی و ژئوشیمی سنگهای برون بومی کربناتیتی – سیلیکاتی آتشفشانی ناحیه قخلار واقع در غرب مرند (استان آذربایجان شرقی)

در غرب مرند و در ناحیه قخلار، سنگهای آتشفشانی میوسن بالایی تا پلیستوسن با ترکیب متوسط تا اسیدی، و سنگهای بازیک قلیایی و دایکهای لامپروفیری، برونزد گسترده ای دارند. درون سنگهای تراکی آندزیتی این ناحیه برون بوم را سنگهای کربناتیتی - سیلیکاتی تشکیل داده اند که بر اساس مطالعات کانی شناسی این کربناتیتها از نوع کربناتیت - کلسیتی هستند. کانیهای کلسیت، دیوپسید، آنورتیت، فلوگوپیت، آمفیبول، آپاتیت، بیوتیت و تیتانو - منیتیت اجزای تشکیل دهنده این رخساره برون بومی اند که در گروه کربناتیتهای کلسیک و آبدار قرار می گیرند. سنگهای داسیتی این منطقه نیز حاوی گویچه هایی از کربناتها هستند که از کلسیت و کانیهای درشت شکل دار آپاتیت تشکیل شده اند. این زینولیتها از نظر ژئوشیمیایی با مقادیر بالای p۲O۵، Fe۲O۳، MgO، و عناصر Zn، Cu، V، Ni، و Cr نسبت به سنگ میزبان دیده می شوند. الگوی عناصر کمیاب آنها تفریق یافته (Ce/ Yb)N = ۲۴-۲۹ و بدون بی هنجاری منفی Eu است. خاستگاه این سنگهای برون بوم به ذوب بخشی ناترازمند با نرخ کم گوشه دگر نهاده نسبت داده می شود. دگرنهادی گوشته می تواند به وسیله مواد فرار آزاد شده از صفحه اقیانوسی فرورونده، و یا آبگون سیلیکاتی حاصل از ذوب صفحه فرورونده صورت گرفته باشد. می توان گفت که همراهی کربناتها و سیلیکاتها به صورت سنگ برون بوم، با پدیده آمیختگی و اختلاط ناپذیری آبگون سیلیکاتی و کربناتیتی باشد.

Keywords:

xenolith , Ghekhlar , carbonatite-silicate , mantle metasomatism , سنگ برون بوم , قخلار , کربناتیت - سیلیکات , دگرنهادی گوشته