کاربرد دیدگاه دای در بررسی فرایند سیاستگذاری طرحهای کلان ملی علم و فناوری

توسعه علم و فناوری یکی از پیشران های اصلی توسعه همه جانبه و پایدار کشورها است که بر پایه فعالیت های هدفمند تحقیق و توسعه شکل می گیرد. تغییر در رویکردهای معطوف به اهداف و نحوه انجام فعالیت های تحقیق و توسعه و توجه همزمان به عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان علم و فناوری در راستای رفع نیازهای جامعه، لزوم برنامه ریزی جامع و فراگیر را در این حوزه ضروری می کند. طبق تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی طرح علمی کلان طرحی است که از نظر اهمیت، حیطه کار و پیچیدگی در حدی است که یک تلاش مشارکتی غیرمتعارف بزرگ را می طلبد و همچنین نیازمند تجهیزات، تسهیلات، نیروی انسانی و لجستیک ویژه ای برای انجام هستند. در سال های اخیر مسئولان حوزه علم و فناوری کشور با درک نقش بی بدیل توسعه علم و فناوری در تحقق اهداف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور، بر لزوم افزایش فعالیت های تحقیق و توسعه و به دنبال آن برافزایش هزینه های مربوطه تاکید کرده اند. مبحث طرح های کلان ملی برای اولین بار در سال ۱۳۷۶ در دفتر پژوهشی معاونت برنامه ریزی راهبردی ریاست جمهوری با فراخوانی طرح های کلان ملی مطرح شد، از آن زمان تاکنون شیوه تصویب طرح های کلان ملی دست خوش تغییرات زیادی شده است که از آن جمله می توان به شیوه تصویب هشتاد به بیست و شصت به چهل اشاره کرد. روند تصویب طرح ها در کشور، دارای روندی مشخص و تایید شده نیست برای مثال شکل تصویب ها در کشور روندی بالا به پایین یا پایین به بالا داشته است، روند تصویب طرح ها در کشور در اوایل شروع به کار دفتر پژوهشی دارای روندی رو به بالا و در سال های اخیر به طور کلی روندی رو به پایین داشته است. در این تحقیق تلاش می گردد تا معیارهای اصلی مرتبط با تعریف و تصویب پروژه های ملی در حوزه علم و فناوری، مورد بررسی قرارگرفته و پیشنهادی جامع برای اجرا در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان بالاترین مرجع فعال در حوزه علم و فناوری کشور ارائه شود.

Keywords:

علم و فناوری , پروژه های ملی ماکرو , معیار برای تعریف و تصویب پروژه ها , فرآیند سیاستگذاری از منظر دای