فرم های آزاد، فرم های کارا

تحول فرمهای ساختمانی در دوره های مختلف همواره سیر منطقی را طی نموده است در برخی دوران اساس این تغییرات بر اساس توانایی های ساخت و همزمان بر اساس معیارهای زیبایی شناسی بوده است. اساس زیبایی در برخی موارد بر اساس کارایی می باشد و این اصل همواره تغییر دهنده الگوهای زیباشناختی در دوره های مختلف بوده است.این نوشتار تحقیقی است برای بیان عوامل تاثیر گذار بر شکل گیری فرم در رابطه با سازه و تاسیسات می باشد. امروزه بر اساس تحولات صورت گرفته در طراحی ، فرمهای ساختمانی دیگر خلق فرم معماری صرفا" بر اساس طراحی احجام نیست بلکه روندی از ایده پردازی در طراحی معماری، طراحی سازه و طراحی تاسیسات و راهکاری برای تلفیق تمامی عوامل ذکر شده می باشد. معماری در یک رابطه سه جانبه با سازه و تاسیسات قرار دارد. الویت دادن به هر کدام از این سه عامل موجب بروز نتایج مختلفی در اثر معماری می گردد. بطور مثال می توان به معماری سانتیاگو کالاتراوا در اولویت به سازه اشاره کرد یا به معماران های-تک در اولویت به تاسیسات و سازه اشاره کرد. هر کدام از آثار ذکر شده دارای مزایای مختص خود می باشند که بر اساس شرایط عملکردی و محیطی قابل نقد و بررسی می باشند. آنچه در این راستا حائز اهمیت است صرفا رسیدن به فرم زیبا نمی باشد بلکه مهمترین اصل طراحی فرمی کارا بر اساس انتخاب صحیح متغیرها می باشد. اولویت قرار دادن هر عاملی در طراحی فرم معماری باید بر اساس نیازهای جامعه و شرایط زمانی باشد، عدم توجه به کارایی فرم در طراحی معماری ومسائل بنیادی و توجه بیش از حد به مسائل فلسفی و معنایی ظاهری که بیشتر به توجیه آثارمعماری شبیه است تا دلایل منطقی طراحی فرم ، مشکلی است که امروزه بر سر راه معماری قرار دارد. باید متوجه بود که قبل از اینکه معنا در معماری حائز اهمیت باشد جوابگویی به نیازهای سکونتی از اهمیت بالاتری برخوردار است طبیعت همواره بعنوان آموزگار بزرگ انسان ها بوده است. فرم های موجود در طبیعت به بهترین نحوی در سازگاری با محیط اطراف شکل می گیرند و همواره تعادل در طبیعت با صرف کمترین انرژی و بیشترین کارایی وجود دارد. یکی از شاخصه های فرم های طبیعی آزاد بودن فرم ها در شکل یابی می باشد. این اصل می تواند در معماری نیز راهگشای طراحی فرم با هدف کارایی باشد. با در نظر گرفتن اصل فوق و بازدهی اقتصادی پروژه در شرایط زمانی می توان تعادلی برای طراحی فرم معماری تعیین کرد . از یک سو آموزه های طبیعت که به ما می آموزد هیچ فرمی در طبیعت به سادگی فرمهای هندسی نمی باشد و از سوی دیگر عوامل اقتصادی پروژه که تمایل به ایجاد فرم های هندسی و سنتی دارد که نهایتا در هر دوره زمانی بر اساس شرایط ، معماری از سوی فرم های هندسی و سنتی به سمت فرم های آزاد و طبیعی حرکت می کند که نتیجه این حرکت به فرم های کارامد بر اساس قوانین موجود درطبیعت ختم می شود . حرکت معماری امروزین به سمت انطباق پذیری را می توان ادامه این حرکت به سمت قوانین طبیعت دانست. آنچه در ادامه این حرکت قابل پیش بینی است ایجاد مفاهیم جدیدتری از طبیعت همچون انیمیشن)جان بخشی( یا معماری هوشمند است که در آن اجزای مختلف معماری همچون ارگانیسمی زنده در خدمت انسانها خواهند بود و جمله آخر اینکه رسیدن به فرمهای کارا از طریق فرمهای آزاد می باشد.

Keywords:

فرم آزاد , فرم کارا , سازه کارا , تاسیسات , مصالح آزاد