بررسی عوامل اجتماعی موثر بر عرفی شدن دین (مورد مطالعه : مردم شهر گناباد)

این تحقیق با رویکرد کمی ، به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه به مطالعه ی میزان عرفی شدن و برخی عوامل اجتماعی موثر بر آن پرداخته است . جامعه ی آماری تحقیق ، تمامی شهروندان ۱۵ تا ۶۵ سال ساکن شهر گناباد را شامل می گردد که از میان آنها ۳۸۲ نفر به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه ی مورد بررسی انتخاب شدند. چارچوب نظری پژوهش ، تلفیقی از نظریه های کارل دابلر و برایان ویلسون است . عرفی شدن، متغیر وابسته ی این تحقیق است و متغیرهای مستقل نیز، علاوه بر متغیرهای زمینه ای، عبارت اند از: ملی گرایی ، علم گرایی ، میزان استفاده از رسانه های همگانی ، نظارت اجتماعی ، تکثرگرایی ، میزان دین داری، و مسوولیت پذیری مدنی . یافته های مربوطبه میانگین عرفی شدن بیان گر آن است که میزان عرفی شدن مردم شهر گناباد در حد متوسط است . هم چنین ، یافته ها نشان می دهد که رابطه ی معناداری بین عرفی شدن با دو متغیر جنیست و خاستگاه اجتماعی وجود ندارد. با این حال، بین عرفی شدن و متغیرهای علم گرایی ، تکثرگرایی ، ملی گرایی ، نظارت اجتماعی و مسوولیت پذیری مدنی رابطه ی مستقیم و معناداری مشاهده شده است . از سوی دیگر، یافته ها نشان می دهد که بین دو متغیر سن و دین داری با عرفی شدن رابطه ای منفی و معکوس وجود دارد. علاوه بر این ، نتایج آزمون مدل در تحلیل رگرسیون چندمتغیره حاکی از آن است که متغیرهای مستقل انتخاب شده در این تحقیق ، در مجموع، حدود ۳۱ درصد از تغییرات متغیر وابسته ، یعنی عرفی شدن، را تبیین و پیش بینی می کنند.

Keywords:

جامعه شناسی دین , عرفی شدن , دین داری , شهر گناباد , برایان ویلسون