تعریف نفس و تفسیرآن از دیدگاه اسلام

نظر محوری ارسطو این است که نفس یک موجود زنده با بدنش همان گونه ارتباط دارد که «صورت» با «ماده». نفس ساختاری است که ماده ی بدن از طریق آن چنان نظم یافته است که حیوان یا گیاهی را شکل دهد. نفس و بدن دو موجودیت مجزا هستند که به نحوی به طور موقت با هم پیوسته باشند. بلکه نفس وبدن مانند صورت و ماده به طور عام هستند که دو وجه مکمل از یک چیز به شمار می روند، یعنی کلیت پیچیده موجود زنده. این نظریهی برخی اوقات نظریه «ماده صورت انگاری» خوانده می شود. در آیات مربوط به خلقت انسان، پس از طرح مراحل جسمانی آفرینش انسان از خلقتی دیگر و یا دمیدن روح در او، سخن به میان آمده است. و این نکته نشان غیر مادیبودن روح است. همچنین بقای انسان پس از متلاشی شدن جسم و تداوم زندگی وی در عالم برزخ (عالم میان دنیا و آخرت) و به تمام و کمال دریافت شدن آن، نشانگر غیر مادی و غیر جسمانی بودن روح است. از سوی دیگر اگر هویت واقعی انسان، به جسم مادی او می بود؛ باید با مردن و متلاشی شدن جسم، انسان نیز نابود شود، در صورتی که آیات قرآن، بر بقای انسان پس از متلاشی شدن جسم تاکید دارد . در این مقاله نویسنده به بررسی مفهوم نفس از دیدگاه قران و تفاوت ان با روح و روان میپردازد.نویسنده ابتدا به تعریف مفهوم نفس و روح از دیدگاه قران پرداخته ودر انتها به مقایسه انها می پردازد. در نهایت به این نتیجه میرسد که همچنین در تبیین مفهوم روح و نفس باید اذعان نمود اگر چه هر دو دارای ماهیتی یکسان هستندو گاه در لسان قرآن و تعابیر فلاسفه به جای یکدیگر استعمال شده اند ، نمی توان روح مجرد را به دلیل این که دارای حقیقتی (امری) است و در قلمرو آن ، تدریج و تمهید مطرح نیست ، در قالب های مادی محصور نمود، اما نفس یا به عبارتی دیگر ،همین روح هر گاه با کالبد مادی مرتبط شود و انفعالات جسمی و روان شناختی بر آن مترتب گردد ، کلیت حاکم بر شخصیت انسان را تشکیل می دهد و با به کارگیری مکانیسم های مختلف ،رفتارهای وی را جهت دار نموده ،او را به سمت وحدت و ثبات شخصیت سوق می دهد .

Keywords:

نفس , صورت , ماده , بدن , شیء فعلیت , ابزار روح و روان , تفاوت ها