تحلیل اندیشه و عمل علی شریعتی با روش جامعه شناسی معرفت با تکیه بر تعین های اجتماعی کارل مانهایم

در جامعه شناسی معرفت، تعین های اجتماعی نقش مهمی در آگاهی نسبت به یک پدیده و یا فهم اندیشه و عمل یک روشنفکر ایفاء می کنند. این پژوهش با اتکا بر جامعه شناسی معرفت کارل مانهایم، به ویژه بحث تعین های اجتماعی، درصدد فهم این مسئله است که تعین های اجتماعی چه نقش مهمی در شکل دهی اندیشه و عمل شریعتی داشته اند؟  فرضیه این است که تعین های اجتماعی نقش برجسته ای در شکل دهی به اندیشه و عمل شریعتی داشته­اند. هدف از این پژوهش معرفی و توصیف شخصیت شریعتی نیست، بلکه مقصود نشان دادن خاستگاه اجتماعی فکر و عمل شریعتی است. در مجموع با توجه مباحث مطرح شده در چهارچوب جامعه شناسی معرفت و به ویژه تعین های اجتماعی مورد نظر کارل مانهایم می توان گفت، اندیشهها و اعمال شریعتی در خلا شکل نگرفته است و هر یک از نظریات شریعتی با مبادی، اصول موضوعه و بنیان های معرفتی خاصی مرتبط است و از بعد عملی از بسترها و زمینههای اجتماعی و فرهنگی خویش متاثر بوده است. در مجموع با توجه به مباحث مطرح شده و همچنین تجزیه و تحلیل عناصر اصلی در تکوین اندیشه و عمل شریعتی در چهارچوب تعین های اجتماعی مورد نظر مانهایم می توان عواملی مانند پایگاه اجتماعی، خانوادگی، محیط زندگی را در اندیشه­ها و اعمال شریعتی موثر دانست.

Keywords:

جامعه شناسی معرفت , تعین های اجتماعی , کارل مانهایم , ساخت اجتماعی واقعیت , شریعتی