مطالعه تطبیقی حمد میرعماد حسنی قزوینی و میرزا غلامرضا اصفهانی از منظر مولفه های زیبایی شناختی حسن تشکیل و حسن وضع

میرعماد حسنی قزوینی(۹۶۱ ه.ق) از مشهورترین خوشنویسان تاریخ هنر ایران در عصر صفویه، توانست پایه خط نستعلیق را چنان مستحکم نماید که تمام صاحبنظران خطوط اسلامی، آن را عروس خطوط بنامند. میرزا غلامرضا اصفهانی (۱۲۴۶ه.ق)  از نوادر خوشنویسی دوره قاجار نیز، شخصیتی جامع با شیوه­ خاص در تاریخ خوشنویسی ایران است. در بررسی آثار این دو هنرمند تفاوت­هایی آشکار در اجرای قطعه­نویسی مشاهده می شود. هدف از این پژوهش، شناخت شیوه­ خوشنویسی میرعماد حسنی قزوینی و میرزا غلامرضا اصفهانی و تطبیق قطعه­ خوشنویسی شده از سوره­ فاتحه الکتاب توسط این دو هنرمند از منظر مولفه­های زیبایی­شناختی حسن­تشکیل و حسن­وضع است. پرسش­های پژوهش عبارت اند از: ۱-مولفه های زیبایی­شناختی شیوه­ خوشنویسی میرعماد قزوینی و میرزا غلامرضا اصفهانی کدامند؟ ۲- وجوه اشتراک و افتراق و مزیت­های حسن­تشکیل و حسن­وضع در اثر میرعماد و میرزا غلامرضا از منظر مولفه های زیبایی­شناختی مطرح شده چیست؟ برای پاسخ به پرسش­ها ابتدا مفردات، سپس کلمات و در پایان، ترکیب­بندی و شیوه­ کرسی­بندی دو اثر موردبررسی و واکاوی زیباشناسانه قرار گرفته­است. از نتایج این پژوهش می توان به فهم در نوع کتابت، نحوه اجرا و چینش حروف در آثار این دو هنرمند به عنوان مزیت­های حسن­تشکیل و حسن­وضع اشاره کرد. همچنین تفاوت شیوه­ نگارش آنان ناشی از اختلاف در زاویه­ قلم­گذاری، ترکیب­بندی و چیدمان حروف است.

Keywords:

حسن تشکیل , حسن وضع , زیبایی شناختی , میرعماد , میرزا غلامرضا