بررسی تاثیر امولسیون اسانس بذر زنیان Trachyspermum ammi (Apiaceae) بر سوسک کلرادوی سیب زمینی Leptinotarsa decemlineata (Col.: Chrysomelidae)

سوسک کلرادوی سیب زمینی ، یکی از مضرترین آفات سیب زمینی است که در مزرعه سالانه خسارات زیادی را متوجه کشاورزان می کند. استفاده بیش از حد از آفت کش های مصنوعی موجب بروز مقاومت در این آفت شده است . با توجه به اثرات مطلوب اسانس های گیاهی و اثرات زیستی قابل قبول آنها به عنوان یکی از جایگزین های آفت کش های شیمیایی قلمداد می شوند. در بررسی حاضر تاثیر اسانس فرموله شده زنیان بر برخی فراسنجه های زیستی و همچنین اثر دورکنندگی آن بر حشرات کامل و لاروهای سوسک کلرادوی سیب زمینی مورد مطالعه قرار گرفت . حشرات از مزارع سیب زمینی جمع آوری شده و در شرایط کنترل شده بر روی برگهای سیب زمینی پرورش یافتند. به منظور تهیه اسانس ، بذر زنیان اندکی خرد شده و با استفاده از تکنیک استخراج اسانس با بخار آب و دستگاه کلونجر استخراج صورت گرفت . اسانس بدست آمده با استفاده از یک امولسیون کننده به صورت امولسیون فرموله شده و در بررسی ها مورد استفاده قرار گرفت . نتایج آنالیز شیمیایی اسانس نشان داد که تیمول، سیمن و ترپینن سه ترکیب با درصد بالا در اسانس زنیان بود. برای بررسی اثرات لاروکشی و دورکنندگی از برگهای سیب زمینی آغشته به غلظت های مختلف اسانس فرموله شده و روش زیست سنجی معمول استفاده شد. برای بررسی اثرات تدخینی نیز از ظروف شیشه ای با حجم ۲۰ میلی لیتر که در درب آن محفظه ای برای قرار دادن کاغذ صافی تیمار شده با غلظت های مختلف اسانس تعبیه شده بود استفاده شد. نتایج لاروکشی نشان داد که مقدار عددی LC۵۰ برابر با ۴۷/۰ درصد بود. همچنین تست تدخینی نیز مشخص کرد که تمام غلظت های مورد بررسی (۱۰ تا ۱۲۵/۰ درصد) بین صد الی ۶۳ درصد مرگ و میر داشتند. اثر تدخینی اسانس زنیان بر لاروهای سن اول قابل توجه بود. نتایج تست های دورکنندگی نیز نشان داد که اسانس زنیان علیه لاروهای سن سوم این حشره اثر دورکنندگی نداشت ولی حشرات کامل تحت تاثیر قرار گرفتند و اثرات دورکنندگی بخصوص در غلظت ۵ درصد نسبتا بالا بود.

Keywords:

اثرات ضد تغذیه ای , تیمول , دورکنندگی , فراسنجه های زیستی , امولسیون