بررسی عنصر شخصیت در منظومه خورشید و مهپاره

مفهوم شخصیت در آثار ادبی، مانند سایر پدیده های دنیای هنر، درگذر زمان و با عبور از پیچ و خم های زندگی بشر، همواره دستخوش تغییر و تحول بوده است. آن چنان که به اقتضای شرایط اجتماعی و پیشرفت علمی و معنوی بشر، مفهوم آن در آثار ادبی از حالت ابتدایی خود رفته رفته به سطح پیچیده تری ارتقا یافته است. بررسی عنصر شخصیت در منظومه خورشید و مهپاره مهمترین هدف این تحقیق است. منظومه ی بزمی- عرفانی خورشید و مهپاره یا گل رعنا، سروده ی محمد سعید قمی متخلص به (حکیم، سعید و تنها)از عرفای دوره ی شاه عباس صفوی (قرن یازدهم) است. این منظومه بر وزن «مفعول مفاعلن فعولن» سروده شده است. در حدود ۳۷۰۰ بیت دارد. داستان گرفتار شدن دو سرگشته به نام های خورشید و مهپاره به درد شیرین عشق است. بیانگر کام ها و ناکامی ها و سختی های راه عشق، مغیلان و غولان راه وصال. دراین منظومه رگه هایی از داستان پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی، خسرو و شیرین نظامی، لیلی و مجنون نظامی و زال و رودابه ی فردوسی به چشم می خورد. بنابراین سوال های اصلی مقاله این است؛ شخصیت ها در منظومه ی خورشید و مهپاره چگونه ترسیم شده اند؟ قمی در منظومه ی خورشید و مهپاره از کدام شیوه های شخصیت پردازی سود جسته است دستاورد پژوهش حاکی از آن است که محمد سعید قمی، ضمن استفاده از شیوه ی شخصیتپردازی مستقیم با استفاده شیوه تک بعدی شخصیت های داستانش را به سمت و سوی ذهنیت مورد نظر خود به خواننده معرفی کند. روش اجرایی این تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیلی و به صورت مطالعه کتب و مجلات و نشریات مختلف در زمینه موضوع مقاله است.

Keywords:

عنصر شخصیت , خورشید و مهپاره , محمد سعید قمی , داستان های عاشقانه