نقد و بررسی کتاب :الملل و النحل شهرستانی

ملل و نحل نویسی شاخهای از تاریخ نگاری است که به مطالعه سازمان یافته ی ابعاد مختلف شکل گیری فرقه ها و انشعابات آنها می پردازد. با اینکه این شاخه در علوم انسانی تقریبا قدیمی است اما در عصر متاخر توجه زیادی به آن نشده است لذا نیاز است تا بیشتر به معرفی و تحلیل منابع آن پرداخته شود. در این مقاله سعی شده است تا کتاب ملل و نحل، اثر محمد بن عبدالکریم شهرستانی که جزء منابع اصلی و دست اول در حوزه مطالعات ملل و نحل می باشد، مورد بررسی و نقاط قوت و ضعف این اثر از دیدگاه استنتاجی و خارج از سلایق شخصی بیان شود. یافته های این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی به دست آمده است حاکی از آن است که شهرستانی، با وجود تلاش برای اعلام بی طرفی، در این کتاب نگرش اسماعیلی در پیش گرفته است. همچنین نظم تاریخی در بیان شکل گیری فرق و مذاهب، توضیح و شرح اصطلاحات تخصصی، و تحلیل داده ها از مهمترین نقاط قوت این اثر می باشد و نیز می توان مواردی نظیر ثقیل بودن متن، عدم بیان کامل احادیث و عدم توجه و ارجاء به روایات متقن کلامی را از نقاط ضعف این اثر برشمرد.

Keywords:

شهرستانی , ملل و نحل , فرقه نگاری , تاریخ نگاری