مطالعه روابط صفات کمی و کیفی در لاین های نوترکیب برنج جهت بهبود شکل دانه

برنج پس ازگندم، دومین محصول استراتژیک کشور و جهان است که از اهمیت بالایی در تغذیه و امنیت غذایی برخوردار است و غذای اصلی بیش از نیمی از مردم دنیا را تامین می کند. توجه به کیفیت دانه برنج به دلیل این که معمولا به صورت مستقیم مورد مصرف قرار می گیرد، از عوامل اصلی بازارپسندی آن محسوب می شود. برنج یک محصول اصلی است که تنوع قابل توجهی در اندازه و شکل دانه از خود نشان می دهد. شکل دانه های برنج تحت تاثیر عوامل ژنتیکی مختلف و شرایط محیطی است . هدف از این مطالعه به دست آوردن و استفاده از اطلاعات مربوط به ماهیت روابط بین صفات مهم زراعی و شکل دانه برنج برای تدوین معیارهای مختلف انتخاب و ارائه یک شاخص انتخاب مناسب جهت بهبود شکل دانه بود. بدین منظور ۵۰ لاین نوترکیب نسل F۱۱ حاصل از تلاقی دو رقم سپیدرود و غریب به همراه والدین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان مورد ارزیابی قرار گرفتند. همبستگی بین شکل دانه با وزن هزاردانه و عرض دانه مثبت و بسیار معنی دار و با تعداد دانه در خوشه منفی و معنی دار محاسبه شد. نتایج تجزیه رگرسیون گامبه گام شکل دانه نیز نشان داد که صفات عرض دانه ، طول دانه و ارتفاع بوته به عنوان متغیرهای ردیف اول و صفات وزن هزار دانه ، طول خوشه و روز تا ۵۰ درصد گلدهی به عنوان متغیرهای ردیف دوم تجزیه علیت شکل دانه وارد مدل شدند. بنابراین می توان از این صفات به عنوان معیارهای گزینش غیرمستقیم برای اصلاح شکل دانه در لاین های مورد مطالعه استفاده کرد.

Keywords:

ضریب همبستگی , تجزیه رگرسیون گام به گام , شکل دانه برنج .