بررسی تاثیر کودهای دامی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال Silybum marianum))

چکیده ماریتیغال (Silybum marianum) از جمله گیاهان دارویی با خواص درمانی فراوان می باشد. در این راستا به منظور بررسی تاثیر کودهای دامی و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ماریتیغال، آزمایشی در سال زراعی ۸۷-۱۳۸۶در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و چهار تیمار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون استفاده از کود)، مخلوط کود شیمیایی NPK به ترتیب به میزان ۵۰، ۵۰ و ۱۰۰ کیلوگرم درهکتار، کود گاوی و گوسفندی به ترتیب به میزان ۳۰ و ۱۵ تن در هکتار بودند. در این تحقیق صفاتی از جمله تعداد شاخه های فرعی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد گل آذین در هر بوته، قطر گل آذین، تعداد دانه در هر کاپیتول، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت دانه، درصد روغن، درصد سیلیمارین (ماده موثره)، درصد سیلیبین، عملکرد روغن و عملکرد سیلیمارین اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که مصرف انواع مختلف کودهای دامی و شیمیایی در خاک، بر اجزای عملکرد این گیاه بی تاثیر بود ولی بر درصد روغن، سیلیمارین و سیلیبین بذر تاثیر معنی داری داشت. تیمار کود گاوی نسبت به سایر تیمارها از بیشترین میزان روغن (۲۱ درصد) و سیلیبین (۷/۲۱ درصد) برخوردار بود. بین تیمارهای شاهد و کود شیمیایی از لحاظ درصد روغن و درصد سیلیمارین هیچگونه اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین دو تیمار کود شیمیایی و کود گوسفندی به ترتیب کمترین درصد سیلیبین (۴/۱۶) و درصد سیلیمارین (۱/۳) را نسبت به سایر تیمارها داشتند. از بین اجزای عملکرد، بیشترین همبستگی مثبت بین ارتفاع بوته با عملکرد دانه (**۸۶/۰ r=) و پس از آن با قطر گل آذین (*۶/۰r=) وجود داشت، که نشانگر اهمیت این صفات در تعیین عملکرد نهایی است، اما بین عملکرد دانه با سایر اجزای عملکرد همبستگی وجود نداشت. واژه های کلیدی: خصوصیات کمی و کیفی، کودهای دامی، گیاه دارویی، ماریتیغال