بررسی وضعیت بوم شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره ۳۰ ساله

این پژوهش باهدف بررسی وضعیت اکولوژیکی منطقه جیرفت تحت تاثیر تغییرات کاربری اراضی انجام شده است. بدین منظور از تصویر ماهواره ای در سال ۱۹۹۰ (سنجنده TM از لندست ۵) و سال ۲۰۲۰ (سنجنده OLI از لندست ۸) برای استخراج دمای سطح زمین با کمک الگوریتم تک باندی و نقشه کاربری اراضی با روش طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM) استفاده شد. در ادامه به منظور بررسی نقش پوشش اراضی در ایجاد جزایر حرارتی از شاخص سهم (CI) و برای ارزیابی وضعیت اکولوژیکی از شاخص UTFVI استفاده شد. نتایج نشان داد، در سال ۲۰۲۰ مناطق بایر بیشترین تغییر کاربری را نسبت به سال ۱۹۹۰ داشتند (کاهش ۷۳۰۰ هکتار) و مناطق ساخت انسان، پهنه کشاورزی و سطوح آبی افزایش داشته اند. همچنین بر اساس نتایج شاخص سهم کاربری اراضی مناطق بایر و رخنمون سنگی بیشترین و سطوح آبی و مرتع کمترین سهم را در تشکیل جزایر حرارتی در سال های ۱۹۹۰ و ۲۰۲۰ داشته اند. کاهش مناطق بایر و افزایش سطوح آبی، کاربری کشاورزی و باغات باعث بهتر شدن وضعیت اکولوژیکی نسبت به سال ۱۹۹۰ شده است درحالی که دمای سطح زمین در سال ۲۰۲۰ به میزان ۱۱ درجه افزایش داشته است. با توجه به نتایج می توان گفت بااینکه وضعیت اکولوژیک منطقه در وضعیت مناسب تری نسبت به سال ۱۹۹۰ قرار دارد اما وجود اراضی بیابانی و رخنمون های سنگی اطراف جیرفت باعث تشکیل جزایر حرارتی در منطقه جیرفت شده است.

Keywords:

پوشش زمین , جزایر حرارتی , دمای سطح زمین , شاخص اکولوژیک , کاربری اراضی