مروری بر سیستم های انکپسولاسیون مواد زیست فعال مبتنی بر نانوحامل های لیپیدی

سیستم انتقال دهنده، محصول یا وسیله ای است که ترکیبات زیست فعال را به بدن وارد میکند، همچنین کارآیی محصول را به وسیله ی رهایش در بافت هدف با سرعت مناسب بهبود میدهد. سیستمهای نانوحامل مواد زیستی عموما بر پایه ی کربوهیدراتها، پروتئین یا لیپیدها ایجاد میشوند. نانوحاملهای لیپیدی به دلیل توان مناسبی که در افزایش قدرت انحلال پذیری و زیست دسترسی ترکیبات لیپید دوست و کم محلول در آب دارند، حاملهای مهمی در سیستمهای زیستی محسوب میشوند. انواع مختلفی از سیستمهای انتقال نانوذرات براساس لیپیدها مانند: نانوامولسیونها، نانولیپوزومها، نانوذرات لیپیدی جامد، ریزلولههای لیپیدی ، نانوکره های لیپیدی و حاملهای لیپیدی نانوساختار وجود دارند. پرکاربردترین سیستمهای انتقال نانوذرات با حامل لیپیدی شامل : نانوذرات لیپیدی جامد (SLN)، حاملهای لیپیدی نانوساختار (NLC) و نانولیپوزومها میباشند. نانولیپوزومها دارای دو فاز آبی و لیپیدی هستند، از این رو میتوانند برای کپسولاسیون مواد محلول در آب، محلول در لیپید و دوگانه دوست مورد استفاده قرار گیرند. SLN در مقایسه با نانوامولسیونها و لیپوزومها مزایای مختلفی همچون: کارآیی کپسولاسیون بالا، امکان تولید و استریلیزاسیون در مقیاس وسیع دارند. NLC نسبت به SLN مزایایی از جمله : زیست تخریب پذیری ، رهایش کند و عدم نیاز به حال های آلی به هنگام تولید دارند. بنابراین سیستم انتقال مناسب بر اساس ویژگیهایی نظیر: انحلال پذیری ، حفظ پایداری ترکیبات، ایمن بودن و کارآیی انکپسولاسیون، متناسب با هدف انتخاب میشود.

Keywords:

نانوحاملهای لیپیدی , نانوذرات لیپیدی جامد (SLN) , حاملهای لیپیدی نانوساختار (NLC) و نانولیپوزومها , انکپسولاسیون