شاخصه های عدالت قضایی از منظر امیر المومنین علی(ع) با رویکردی برآرای امام خمینی(س)

از مهم ترین اهداف حکومت اسلامی برپا داشتن حق و احقاق حق صاحبان حقوق و دفع باطل و طرد باطلگرایان و در نهایت اجرای احکام و حدود الهی در مقام قضاوت و داوری است، که از آن به «عدالت قضایی» تعبیر می شود. این مقصد جز با وجود دستگاه قضایی مستقل، عدالت محور، مقتدر، قاطع واستوار که با کمال دقت و احتیاط و پرهیز از لغزش و انحراف ضامن اجرای مقررات الهی باشد، قابل تصور نیست. از این رو سیستم قضایی یک جامعه باید به گونه ای طراحی شود که مال، جان و حیثیت افراد آن در قوانین مدون و همچنین در شیوه های اجرایی آن رعایت شده باشد. بی تردید عدالت، در نظام قضایی اسلام برخاسته از آموزه های قرآن، روایات و سیره عملی معصومین(ع) خصوصا حضرت امیرالمومنین علی(ع) است که شالوده و شاکله نظام قضایی اسلام را تشکیل می دهد. در این راستا رویکرد امام خمینی(س) به شاخصه های عدالت قضایی با توجه به سیره عملی معصوم(ع) برای جامعه اسلامی در عصر حاضر لازم وضروری است.  از آنجا که روش دادرسی، یک نظام شکلی است نه محتوایی و در حال حاضر نظام های قضایی و دادرسی غالبا به تقلید از یکدیگر تدوین می شود و دائما در حال تغییر هستند؛ از این رو ضرورت تبیین روش های دادرسی عادلانه در نظام قضایی اسلام و استقرای شاخصه های دادرسی اسلامی به منظور الگوسازی این نظام عادلانه امری اجتناب ناپذیر می نماید.

Keywords:

عدالت قضایی , دادرسی عادلانه , قضاوت , امیرالمومنین علی(ع) , امام خمینی(س)