لزوم بهره برداری از چاه های آب حوضه دشت سپیدان جهت تامین آب مورد نیاز کارخانه تغلیظ و شرب مجتمع معدنی چادرملو به روش اسمز معکوس (RO)

عدم بهره برداری بهینه از منابع آب کشور توسط بخش کشاورزی نه تنها موجب تخریب و زوال این منابع شده است، بلکه دور نمای این موهبت الهی را بصورت یک بحران جدی جلوه گر ساخته است. این امر سایر بهره برداران نظیر بخش صنعت و مصارف خانگی که مجموعا کمتر از ۱۰% از ذخایر تجدید پذیر را مصرف می کنند را با بحران مواجه کرده است. در جهت غلبه بر بحران، راه حل های متعددی نظیر مهار آب های سطحی، افزایش راندمان آبیاری، پخش سیلاب و غیره پیشنهاد می شود ولیکن بدلیل کمبود پتانسیل نزولات در سطح کشور و بافرض تحقق تمامی راهکارهای فوق همچنان مسئله کم آبی مسئله اساسی تولید در کشور خواهد بود. با توجه به مقوله فوق الذکر، استفاده از آبهای نامتعارف اجتناب ناپذیر خواهد بود. مقاله حاضر جهت ارائه میزان نیاز آبی مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو از چاه های آب دشت سپیدان چادرملو و همچنین میزان کسری یا مازاد نیاز آن جهت بهره برداری مجتمع و کارخانه تصفیه آب به روش اسمز معکوس (RO) ارائه شده است. این مطالعات بمنظور مدیریت منابع آب زیر زمینی حوضه های سپیدان و ساغند انجام شده و شامل برداشت سطح آب پیزومترها، مصارف چاه های بهره برداری، قنوات و مظهر رودخانه سپیدان به صورت ماهیانه می باشد. هر سه ماه یکبار برداشت نمونه جهت آزمایش های کامل شیمیائی از حوضه و قنوات ساغند و ورودی آب به RO و آب خروجی از آن بمنظور ارزیابی های زیست محیطی در آزمایشگاه مجتمع معدنی چادر ملو انجام شده و نتایج آن تعبیر و تفسیر شده اند. متوسط دبی برداشت چاه های آب دشت سپیدان در کل سال ۱۴۰۰ به میزان ۴۵/۸۶ لیتر بر ثانیه و در سال ۱۴۰۱ به میزان ۲۸/۸۲ لیتر بر ثانیه بوده باشد که افزایش مجدد برداشت ، پیش بینی کاهش سطح ایستابی با شیب تندتر را در بر خواهد داشت. همچنین میزان بهره برداری از کارگاههای دشت سپیدان کمتر از ذخایر تجدید پذیر (دینامیکی) بوده بگونه ای که در پیزومتر Pz.۶ در قلب کارگاه بهره برداری آب در فواصل کاهش برداشت آب به صورت یکنواخت دارای افزایش تراز آب بوده است. ضمن آن کاهش املاح آب خام ورودی از کارگاههای بهره برداری آب به میزان ۵۸۰ - میلی گرم در لیتر نشان دهنده بهره برداری اصولی از ذخایر دینامیکی است. خروجی واحد RO نیز هیچ تاثیر منفی بر کیفیت آب دق ساغند نگذاشته بلکه شورابه آن را به لحاظ کیفی بهبود بخشیده است.

Keywords:

دشت سپیدان , ذخایر تجدید پذیر , مطالعات هیدروشیمی , پیزومتر , کارگاه بهره برداری آب , روش اسمز معکوس