ارزیابی کیفیت و خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن کرچک Ricinus communis L.)) در ارقام وحشی ومقایسه آن ها با رقم زراعی

چکیده کرچک (Ricinus communis L.) یکی از گیاهان دارویی مورد استفاده در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی کشورهای توسعه یافته است. روغن استخراجی از این گیاه از با ارزش­ترین مواد مسهل و ملین در پزشکی است. همچنین از روغن آن به عنوان سوخت بیودیزل استفاده می­شود. در این تحقیق کمیت، کیفیت و خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن کرچک وحشی و مقایسه آن با رقم زراعی در منطقه بروجرد مورد مطالعه قرار گرفته است. در نمونه­های آنالیز شده محتوای روغن۷/۶۱-۴۹ درصد (وزنی/وزنی)، عدد یدی ۸۵-۶۸ (بر حسب گرم ید مصرفی به ازای ۱۰۰ گرم)، عدد اسیدی ۹۰/۰-۳۶/۰ (برحسب درصد اولئیک اسید)، ضریب شکست ۴۷۷۹/۱- ۴۷۷۱/۱ ، اسیدیته ۵/۴-۹/۱ (برحسب میلی گرم سود مصرفی به ازای هرگرم روغن) و خاکستر ۶/۳-۷۸/۱ درصد تعیین گردید. مقدار ریسینولئیک اسید نمونه های روغن (وزنی/وزنی ۴/۹۰-۱/۸۶ %) نیز به روش گاز کروماتوگرافی محاسبه گردید. مقدار روغن کرچک ارقام مورد بررسی از نظر تمامی صفات در سطح ۵% اختلاف معنی­دار نشان دادند. از لحاظ محتوای روغن، رقم ۱۱۶۱ (همدان) دارای بیشترین عملکرد بود. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، چنانچه هدف از کاشت این گیاه بالاترین عملکرد اقتصادی باشد ژنوتیپ­های وحشی عملکرد بالاتری دارند و ژنوتیپ ۱۱۶۱ را می­توان برای منطقه بروجرد توصیه نمود. این تحقیق اولین گزارش از بررسی محتوای روغن و خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن استخراجی از دانه­های کرچک وحشی جمع­آوری شده در ایران و کشت شده در بروجرد و مقایسه آن­ها با رقم زراعی است.

Keywords:

Key word: Castor oil , Physicochemical Characteristics , Ricinoleic acid , کلید واژگان: روغن کرچک , خصوصیات فیزیکوشیمیایی , ریسینولئیک اسید