اثر پتانسیل های محرک رشد گیاه باکتری های ریزوسفری جداسازی شده از چند گونه گیاه مرتعی شورپسند بر رشد رویشی و محتوای یونی گندم

تنش شوری، امروزه یکی از مهمترین چالش ­ها در تولید گندم است. باکتری­ های ریزوسفری جداسازی شده از گیاهان شورپسند با سازوکارهای مستقیم و غیر­مستقیم موجب افزایش بردباری گیاهان زراعی به شوری می­ گردند. در این مطالعه، صفات محرک رشد گیاه سویه­های باکتریایی مقاوم به شوری (Bacillus safensis، Bacillus pumilus و Zhihengliuella halotolerans) جداسازی شده از ریزوسفر گیاهان مرتعی آتریپلکس، اشنان، گز و سنبله نمکی تعیین و تاثیر آن­ها بر برخی صفات رویشی و محتوای یونی گندم آبیاری شده با آب شور (آب آبیاری با شوری ۲/۰ دسی­زیمنس بر متر به عنوان شاهد، ۴، ۸ و ۱۶ دسی زیمنس بر متر) اندازه­ گیری شد. هر سه سویه باکتری قادر به تولید اکسین، سیانید هیدروژن، سیدروفور و ACC دآمیناز و انحلال فسفات بودند. افزایش سطوح شوری باعث افزایش غلظت سدیم و کاهش غلظت پتاسیم، کلسیم و فسفر در برگ گندم و نیز کاهش طول ساقه، وزن خشک بخش هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی و بیوماس کل نسبت به شاهد گردید. در تیمارهای تحت تنش شوری تلقیح شده با باکتری، کاهش غلظت سدیم تا ۷/۱۷ درصد و افزایش غلظت پتاسیم، کلسیم، فسفر و نسبت پتاسیم به سدیم به ترتیب تا ۳۳، ۷/۲۵، ۴/۲۰۰ و ۴۱ درصد نسبت به شاهد اندازه­ گیری شد که کارآمدترین باکتری در این زمینه Z. halotolerans بود. باکتری­ ها همچنین باعث افزایش طول ساقه، وزن خشک بخش هوایی، وزن خشک ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک بخش هوایی و بیوماس کل به ترتیب تا ۱۷، ۶/۵۸، ۱۳۷، ۸۸ و ۶۶ درصد شدند که در این زمینه باکتری B. safensis از بیشترین تاثیر برخوردار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که باکتری­ های محرک رشد گیاهان مرتعی شور­پسند می توانند در بهبود شاخص ­های رشد گندم در شرایط شوری نقش داشته باشند. این نتایج همچنین نشان داد که ریزوسفر گیاهان مرتعی شور­پسند می­ تواند منبع مناسبی برای جداسازی باکتری­ های مقاوم به شوری جهت بهبود مقاومت گندم به شوری باشد.

اثر پتانسیل های محرک رشد گیاه باکتری های ریزوسفری جداسازی شده از چند گونه گیاه مرتعی شورپسند بر رشد رویشی و محتوای یونی گندم Keywords:

Atriplex , Bacillus , morphology , plant promoting rhizosphere bacteria , seidlitzea , آتریپلکس , اشنان , باسیلوس , ریخت شناسی صفات محرک رشد گیاه