روابط بین ذخیره کربن آلی خاک با برخی از متغیرهای رویشگاهی در توده آمیخته راش- ممرز

هدف از این پژوهش بررسی مقدار تاثیر تولید، تجزیه و انبارش لاشریزه، حرارت و رطوبت خاک و هوا، پایداری خاکدانه و بافت خاک بر ذخیره کربن آلی خاک و ارائه مدل، در سه توده آمیخته راش - ممرز در سری یک جنگل شصت کلاته استان گلستان است. بعد ازانتخاب ۲۰ نمونه در هر تیمار، به مدت یک سال (از بهمن ۱۳۹۲ تا بهمن ۳۹۳) برداشت از عمق ۲۰ سانتی‎متری خاک سطحی انجام و برای تعیین مقدار کربن آلی و درصد رطوبت به آزمایشگاه انتقال یافت. برداشت لاشریزه و اندازه‎گیری تجزیه و تولید با تعبیه کیسه لاشبرگ (۱۴ عدد در هر نقطه) و تله لاشریزه (یک عدد در هر نقطه) در هر یک از تیمارها در طول سال انجام پذیرفت. در ۶۰ نمونه، وزن مخصوص ظاهری، درصد سنگ و سنگریزه، درجه حرارت خاک و هوا، رطوبت هوا و بافت خاک نیز تعیین شد. برای نمایش روابط بین ذخیره کربن آلی خاک با عوامل اندازه‎گیری شده، از تحلیل مسیر در سطح احتمال ۹۹ درصد استفاده شد و مدلی به‎صورت شبکه ارائه شد که تاثیر عوامل آشکار و پنهان بر ذخیره کربن آلی خاک را نشان داد. مدل مربوطه با مربع کای ۰۸۹/۹ و ۰۵/۰P> و ریشه میانگین مربع خطای برآورد با مقدار ۰۱۳/۰، برازش بسیار مناسبی با مقادیر مشاهده‎­شده داشت. رس، ساختمان خاک (پایداری خاکدانه)، رطوبت و حرارت خاک به‎ترتیب با ضرایب مسیر ۶۲/۰، ۲۷/۰-، ۲۵/۰- و ۲۰۱/۰، بیش­ترین سهم را در تخمین ذخیره کربن آلی داشتند.

Keywords:

اقلیم , تولید لاشریزه , ذخیره کربن آلی , خصوصیات فیزیکی خاک , میکروکلیمای خاک