بررسی تکنیکایه دوخت و معرفی نقوش رایج خمکدوزی در پوشاک معاصر

وجود باغات توت در گذشته سبب شده بود سیستان یکی از بزرگترین تولید کنندگان ابریشم باشد که به تاثیر از آن تزئینات در پوشاک منطقه نیز شکل گرفت. رودوزیهای مختلفی در سیستان رایج است که خامه دوزی خمک(دوزی) را میتوان مهمترین آنها دانست. از بررسی نقوش خامه دوزی و اشکانی میتوان نتیجه گرفت که پیشینهی این هنر به دوران اشکانی و ساسانی بر میگردد. نقوشی که هر کدام روش و تکنیک دوخت خاصی دارند. در گذشته این هنر برای تزئین لباس سنتی مردان سیستانی کار میشده است. این پژوهش در پی یافتن پاسخی برای این سوال است که در دوخت خامهدوزی از چه نوع تکنیکی استفاده میشود و نقوش رایج آن در پوشاک معاصر کدامند؟ در ادامه هدف از انجام این پژوهش بررسی انواع روشهای دوخت و همچنین شناسایی و معرفی نقوش رایج خامهدوزی در پوشاک معاصر است. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اطلاعات میدانی و کتابخانه ای، به مطالعه و بررسی انواع تکنیک دوخت خامه دوزی و نقوش رایج آن در پوشاک معاصر پرداخته است. یافته ها نشانگر آن است که دوخت خامهدوزی شامل طرح اندازی با مداد، شمارش تار و پود پارچه و توردوزی با خطوط افقی، عمودی و مورب است که امروزه روش شمارش تار و پود پارچه بیشترین کاربرد را دارد. همچنین نقوش خامهدوزی در گذشته به مراتب بیشتر بوده ولی با تغییر شرایط و گذشت زمان به فراموشی سپرده شده است. نقوش رایج در پوشاک معاصر شامل نگینک، چوبک، جووک، خشت و نیم خشت، نقوش پلکانی و شطرنجی، غنچه گل، هشت پر و نقوش ترکیبی است. امروزه با احیا این هنر، نقوش بجامانده در خامه دوزی نه تنها در پوشاک معاصر زنان و مردان کاربرد دارد بلکه در زندگی مدرن نیز فراوان استفاده میشود.

Keywords:

خامه دوزی , نقوش , دوخت , پوشاک معاصر