مطالعه موردی تلاطم هوای صاف روی ایران به کمک برخی از شاخص های تلاطم در یک دوره ۵ ماهه (ژانویه- مه ۲۰۰۴)

در این مقاله کوشش شده است به کمک محاسبه، برخی از مهم ترین شاخص های تلاطم هوای صاف، با استفاده از پارامترهای مرتبط از جمله چینش باد در یک دوره ۵ ماهه (ژانویه تا مه ۲۰۰۴)، مقادیر آستانه شاخص های وقوع تلاطم با شدت های سبک تا متوسط و متوسط، مشخص شود و الگوهای جوی متداول همراه با این پدیده در سطوح فوقانی جو و در منطقه ایران مورد بررسی قرار گیرد. برای محاسبه شاخص ها از داده های مدل جهانی AVN (داده های عینی) استفاده شده است و نتایج به دست آمده با گزارش های دریافتی از خلبانان (داده های ذهنی) پروازهای عبوری بر فراز آسمان ایران مقایسه شده است. این مطالعه نشان می دهد که وقوع تلاطم هوای صاف (CAT clear Air turbulence,) با شدت های بیشتر از متوسط در ایران نادر است. آستانه عددی وقوع تلاطم هوای صاف با شدت متوسط در ایران به کمک شاخص های عینی الرود-۲ و داتن ، با وجود اینکه شرایط اقلیمی در ایران و دیگر نقاط دنیا از جمله اروپا و امریکا یکسان نیست، تطبیق قابل قبولی با مقادیر آستانه ای معرفی شده در اروپا و امریکا دارد و با گزارش های دریافتی از خلبانان نیز همخوانی خوبی را نشان می دهد. بیشترین تلاطم ها در لایه ۳۰۰-۲۵۰ میلی باری رخ داده است و در جریان سوی ناوه ژئوپتانسیلی بیشترین مقادیر عددی شاخص ها همراه با تلاطم هوای صاف دیده شده است.

Keywords:

تلاطم هوای صاف (CAT) , شاخص تلاطم , چینش باد , مدل جهانی AVN , تکانش