بی احتیاطی و مفاهیم مرتبط با آن در حقوق موضوعه

مسئولیت ممکن است منوط به ارتکاب تقصیر توسط عامل زیان بوده و یا صرف رابطه سببیت بین زیان وارده و فعل عامل کافی باشد. در نظام حقوقی ما دو مفهوم ضمان قهری و مسئولیت مدنی در قالب الزام های خارج از قرارداد مطرح شده اند. هرچند اتلاف مبنی بر وجود رابطه ی سببیت است، اما از م.ق.م مدنی برداشت می شود که قانون مسئولیت مدنی بر مبنای تقصیر بناشده است. تقصیر خود وجوه گوناگونی از قبیل بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم مهارت، مسامحه، غفلت و ... دارد. این مفاهیم بارها در قوانین مدنی و کیفری به کاربرده شده اند؛ بنابراین باید مفهوم هر یک از این وجوه و روش و از مفاهیم دیگر تمییز داده شود. به نظر می رسد بی احتیاطی در مسئولیت مدنی اعم از مفاهیم مسامحه، غفلت، بی مبالاتی و ... است، علل رافع مسئولیت، شرایطی است که در آن شرایط، واردکننده زیان، مسئول جبران خسارت نیست. این شرایط در مسئولیت مدنی به دفاع مشروع، حکم قانون یا مقام صالح، غرور، اجبار یا اکراه و اضطرار تقسیم بندی شده است. قوه قاهره از حوادثی است که رابطه سببیت را کلا از بین می برد. بنابراین، در بحث علل موجهه یا شرایط معاف کننده جای نمی گیرد، زیرا در علل موجهه، رابطه سببیت بین فعل زیان بار و عامل زیان احراز می شود.

Keywords:

عوامل , تقصیر , رافع مسئولیت , احتیاط , بی احتیاطی , بی مبالاتی حقوق ایران