سنجش اخلاقی مخاصمات مسلحانه داخلی با محوریت اساسنامه دیوان کیفری بین المللی و رویه دیوان یوگسلاوی سابق

جنایت جنگی از مهمترین مصادیق جنایات بین المللی و به عنوان یک ناهنجاری اخلاقی ، داخل در صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی بوده و تا زمان جرم انگاری آن در ماده ۸ اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، سیر تحولات طولانی را طی نموده است. به طور کلی، اساسنامه دیوان در موارد مهم و محسوسی از حقوق بین الملل عرفی راجع به مخاصمات جنگی فراتر رفته و تعهدات و الزامات جدیدی را بر دول عضو دیوان تحمیل می کند، از جمله اینکه در اساسنامه آن، علاوه بر جرم انگاری بعضی اعمال مربوط به جنگ در درگیری های نظامی بین المللی، جنایات ارتکابی در درگیری های داخلی کشورها نیز جرم انگاری شده است. تا سال ۱۹۴۹ م. حقوق بینالملل بشردوستانه، توجهی به درگیری های مسلحانه داخلی نداشت و تا ۱۹۷۷م. هیچ معاهده مستقلی در این زمینه تدوین نشده بود. این بی توجهی را می توان در فقدان یک تعریف جامع از مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی نیز دانست؛ با وجود این، در دهه ۱۹۹۰م. دادگاه کیفری بینالمللی برای یوگسلاوی سابق، تعریفی از مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی ارائه داد که ضمن انعکاس عرف زمان خود، بر توسعه عرف آتی نیز تاثیرگذار بود. در این مقاله، شکلگیری منابع و مبانی حاکم بر مخاصمات مسلحانه داخلی و توسعه تدریجی و اخلاقی آن بر اساس معیارهای بشر دوستانه به روش کتابخانه ای و با استفاده از ابزار فیشبرداری، مورد سنجش و بررسی قرار خواهد گرفت و نشان خواهد داد که رویه دیوان کیفری یوگسلاوی سابق و به دنبال آن، شکل گیری اساسنامه دیوان کیفری بین المللی در سال ۱۹۹۸ م. و درج جرایم ارتکابی مخاصمات مزبور در گستره جرایم جنگی، تحول اخلاقی عظیمی را نسبت به تدوین حقوق مربوط به این مخاصمات ایجاد کرده و آن را توسعه داده است.

Keywords:

سنجش اخلاقی , مخاصمات مسلحانه داخلی , دیوان کیفری بین المللی , دیوان کیفری یوگسلاوی سابق , جرمانگاری نصفانه