تعیین ضریب شکل راش (Fagus orientalis Lipsky) در جنگل های استان گلستان

­راش (Fagus orientalis Lipsky) یکی از ارزشمندترین گونه ­های تجاری جنگل های هیرکانی است که ۱۷/۶ درصد سطح و ۳۰ درصد حجم سرپای این جنگل­ها را تشکیل می­دهد. پژوهش پیش رو با هدف تعیین و به روز کردن ضریب شکل درختان راش در استان گلستان و اصلاح جدول حجم این گونه انجام شد. پس از جنگل گردشی، مطابق با لیست نشانه­­ گذاری سال ۱۳۹۴-۱۳۹۳ اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، ­۱۵۰ اصله راش در طبقات قطری مختلف (۳۰ تا ۱۳۵ سانتی متر) در محدوده پنج طرح جنگل داری لیوان، وطنا، کردکوی، شموشک و دکتر بهرام نیا به روش تصادفی انتخاب شدند. از هر درخت اطلاعات قطر برابر سینه (سانتی ­متر)، قطر در ۰/۱، ۰/۳، ۰/۵، ۰/۷ و ۰/۹ ارتفاع درخت و قطر ابتدا و انتهای قطعات ۲ متری تا قطر ­۷/۵ سانتی متری اندازه گیری و حجم دقیق و ضریب شکل­ های واقعی، مصنوعی، طبیعی و هوهنادل برای کلیه درختان محاسبه شدند. نتایج نشان داد که ضریب شکل راش با استفاده از فرمول­ های هوهنادل، طبیعی، مصنوعی و واقعی به ترتیب ۰/۵۰۲، ۰/۴۶۴، ۰/۴۰۷ و ۰/۴۵۴ بود. از نظر آماری تفاوت معنی­ داری در سطح اطمینان ۹۵ درصد بین ضریب شکل واقعی، مصنوعی و طبیعی با هوهنادل وجود داشت، اما بین ضریب شکل طبیعی و واقعی تفاوت معنی ­داری وجود نداشت. همچنین، بین حجم واقعی و حجم به دست آمده از جدول تاریف در سطح اطمینان ۹۵ درصد تفاوت معنی ­داری وجود داشت و بیشترین تفاوت بین حجم واقعی و حجم به دست آمده از جدول تاریف در طبقات قطری بالا بود. با توجه به نتایج این پژوهش، می توان نتیجه­ گیری کرد که برای تعیین ضریب شکل راش، ضریب شکل طبیعی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

تاریف , حجم واقعی , ضریب شکل واقعی , ضریب شکل طبیعی , ضریب شکل مصنوعی , ضریب شکل هوهنادل