قضا در فلسفه صدرا: نقدی بر تلقی علامه طباطبایی
Publish place: The journal of Philosophy and Kalam، Vol: 48، Issue: 1
Publish Year: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 39
This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JITP-48-1_007
تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402
Abstract:
ملاصدرا در عبارتی از اسفار می گوید که قضا صورت هایی علمی است که (۱) لازم ذات واجب الوجود، (۲) نامجعول، (۳) بیرون از عالم، (۴) عاری از امکان واقعی، (۵) قدیم بالذات، و (۶) باقی به بقای خداوندند. علامه طباطبایی در نهایهالحکمه بر آن است که «لازم» در (۱) نمی تواند به معنای «بیرون از ذات» باشد وگرنه (۱) با (۲) تا (۶) در تناقض خواهد افتاد. افزون بر این، اگر آن صورت های علمی بیرون از ذات خدا باشند، آن گاه اگر معلوم حضوری او باشند نظریه مثل، و اگر معلوم حصولی او باشند نظریه صور مرتسمه صادق خواهد بود؛ درحالی که ملاصدرا هر دو را کاذب می داند. پس این صورت های علمی عین ذات واجب الوجودند و قضا نزد صدرا همان علم ذاتی خدا به تفاصیل خلقت است. به رای ما، اما، هم این مدعا ناروا است و هم آن دلایل نارسا. زیرا در فلسفه صدرا صورت های علمی یادشده با عقول مجرد این همانی دارند و عقول مجرد به هر شش صفت یادشده موصوف اند بی آن که تناقضی پدید آید. هم چنین ملاصدرا، برخلاف ادعای عجیب علامه، وجود مثل را به عنوان محل قضای الهی می پذیرد.
Authors
مهدی عظیمی
استادیار دانشگاه تهران (دانشکده الهیات، گروه فلسفه و کلام اسلامی)؛
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :