بررسی انتساب چند اثر فارسی علم حساب به نصیرالدین طوسی

Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 40

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHIC-55-1_004

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

Abstract:

در میان رسایل پرشمار فارسی علم حساب، چندین اثر به نصیرالدین طوسی (۵۹۷-۶۷۲ق) منسوب شده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با گردآوری، تحقیق و تتبع در دست نویس های مذکور، درستی یا نادرستی انتساب ها را تا حد امکان بررسی کند. فهرست نوسان، اثری با عنوان جامع الحساب بالتخت والتراب را برگردان فارسی رساله مشهور طوسی در حساب هندی، جوامع الحساب بالتخت والتراب، می دانند که علی رغم شباهت های میان متنی بسیار زیاد، ترجمه جوامع الحساب نیست و به سبب ردپای فارسی کهن در آن پیش از جوامع الحساب پدید آمده است. همچنین اثری فارسی در جبر و مقابله با نام گزیده به کتابت علاءالدوله یزدی در ۱۰۵۷ق را بنا بر دیباچه آن، ترجمه الجبر و المقابله طوسی می پندارند؛ اما این رساله در اصل، فصل سوم از اثری مفصل تر در حساب با عنوان ختم به ضعف تالیف و تحریر ابوالقاسم جرجانی در۹۵۰ق است. اثر دیگر موسوم به رساله ضرب و قسمت با اینکه در اکثر فهارس ناشناس مانده و بعضا ترجمه جوامع الحساب انگاشته شده، بخشی از رساله طوسی در حساب هوایی با نام جامع الحساب است.

Authors

فاطمه سادات سعادتمند

پژوهشگر تاریخ ریاضیات، کارشناس ارشد تاریخ علم، پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۱، بیروت: دار ...
  • الضرب و القسمه (منسوب به نصیرالدین طوسی)، حساب (رساله)، دست ...
  • الضرب و القسمه (منسوب به نصیرالدین طوسی)، رساله در اعداد، ...
  • الضرب و القسمه (منسوب به نصیرالدین طوسی)، رساله در حساب، ...
  • الضرب و القسمه (منسوب به نصیرالدین طوسی)، رساله ای در ...
  • الضرب و القسمه (منسوب به نصیرالدین طوسی)، رساله ضرب و ...
  • ترجمه الجبر و المقابله (منسوب به نصیرالدین طوسی)، جبر و ...
  • ترجمه الجبر و المقابله (منسوب به نصیرالدین طوسی)، حساب (گزیده)، ...
  • ترجمه جوامع الحساب (منسوب به نصیرالدین طوسی)، جامع الحساب بالتخت ...
  • ترجمه جوامع الحساب (منسوب به نصیرالدین طوسی)، رساله حساب رساله ...
  • جرجانی، ابوالقاسم، رساله در حساب، دست نویس ۸/۱۹۵مرکز دایره المعارف ...
  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون عن اسامی الکتب ...
  • حائری، عبدالحسین، فهرست کتابخانه مجلس شورای ملی، تهران، ۱۳۵۰ ...
  • حسن دوست، محمد، فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی، ج۲، تهران: ...
  • درایتی، مصطفی، فهرستواره دست نوشت های ایران (دنا)، تهران، ایران: ...
  • درایتی، مصطفی، فهرستگان نسخه های خطی ایران (فنخا)، تهران، ایران: ...
  • دشتکی شیرازی، غیاث الدین منصور، السفیر فی الهیئه، دست نویس ...
  • دشتکی شیرازی، غیاث الدین منصور، کشف الحقایق المحمدیه فی شرح ...
  • دشتکی شیرازی، غیاث الدین منصور، کفایه الطلاب فی الحساب، دست ...
  • رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفاء، ج۱، قم: مرکز النشر، ...
  • رساله ختم به ضعف (منسوب به نصیرالدین طوسی)، خلاصه الحساب، ...
  • رساله ختم به ضعف (منسوب به نصیرالدین طوسی)، خلاصه ای ...
  • رساله ختم به ضعف (منسوب به نصیرالدین طوسی)، قواعد ضروری ...
  • سعادتمند، فاطمه سادات، واژگان علم حساب در آثار فارسی تا ...
  • سعادتمند، فاطمه سادات، «دو ترجمه کهن فارسی از جوامع الحساب ...
  • سعادتمند، فاطمه سادات، «جامع الحساب: اثر فارسی منسوب به خواجه ...
  • شفیع، محمد، «بازچاپ مجله اورینتل کالج: مقالات منتخبه-خزائن المخطوطات کپورتهله»، ...
  • طاش کوپری زاده، احمد بن مصطفی، مفتاح السعاده ومصباح السیاده ...
  • طوسی، نصیرالدین، الجبر و المقابله، دست نویس ۴۰۶۴ کتابخانه آیت ...
  • طوسی، نصیرالدین، جوامع الحساب بالتخت والتراب، به کوشش احمد سلیم ...
  • عبدالقاهر بغدادی، ابومنصور، التکمله فی الحساب، به کوشش احمد سلیم ...
  • قربانی، ابوالقاسم، کاشانی نامه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۸ ...
  • کرامتی، یونس، کاشانی شناخت: پژوهشی در آثار ریاضی غیاث الدین ...
  • کیقبادی، فاطمه، تصحیح، ترجمه و شرح رساله السفیر فی الهیئه ...
  • معین، محمد، «نصیرالدین طوسی و زبان و ادب پارسی». مجله ...
  • معین، محمد، «لغات فارسی ابن سینا و تاثیر آنها در ...
  • منزوی، احمد، فهرست نسخه های خطی فارسی، ج۱، تهران: موسسه ...
  • منزوی، احمد ، فهرستواره کتاب های فارسی، ج۴، تهران: انجمن ...
  • نورانی، عبدالله، مصنفات غیاث الدین منصور دشتکی شیرازی، ج۱، تهران: ...
  • ولایی، مهدی، فهرست نسخ خطی آستان قدس رضوی، ج۴، چاپ ...
  • Brockelmann, Carl, Geschichte der Arabischen Litteratur, Erster supplement band, Leiden: ...
  • Carra de vaux, Bernard, "Sur l'histoire de l'arithmétique arabe", Bibliotheca ...
  • Karatay, Fehmi Edhem, Topkapi Sarayi Müzesi Kütüphanesi Farsça yazmalar kataloğu, ...
  • Krause, Max, "Stambuler Handschriften Islamischer Mathematiker", Quellen und Studien zur ...
  • Storey, Charles Ambrose, Persian Literature: A Bio-Bibliographical Survey, vol. II, ...
  • نمایش کامل مراجع