بررسی سرفصلهای جدید دوره کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی در خصوص آموزش اخلاق پژوهش بر اساس مفاهیم و مضامین اخلاق

مقدمه: بی تردید آموزش نقش موثری در توسعه و ارتقای کیفیت اخلاق پژوهش در سطح دانشگاه دارد. نگرش اخلاقی در کلیه انواع پژوهشهای اجتماعی و رفتاری حائز اهمیت است، اما این نگرش، به ویژه در پژوهشهایی که موضوع آنها آدمی است، اهمیت خاصی می یابد. امور غیر اخلاقی در سالهای اخیر رواج بیشتری یافته یا دست کم تعقیب و پیگرد آنها دشوارتر شده است. شمار روزافزونی از مطالعات پژوهشی توسط گروه های وسیعی از پژوهشگران انجام می شود و این امر، مشاهده رفتار ناشایست و نسبت دادن به آن فرد یا افراد خاص را مشکل می کند.تعداد اندکی از کتابها و مقالات، دست کم تا حدی به موضوعهای اخلاقی خاص حرفهمندان و پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی پرداختهاند.هدف: ؛ هدف از این مطالعه بررسی سرفصلهای دروس مصوب وزارت علوم،تحقیقات و فناوری دوره کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی درخصوص آموزش اخلاق پژوهش براساس مفاهیم و مضامین اخلاق و منابع پیشنهادی وزارت علوم برای تدریس در دوره کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی است.روش شناسی: این مطالعه از نوع کیفی و از روش کتابخانه ای یا اسنادی استفاده شده است. در این روش محقق از مهمترین ابزار خود یعنی فیش برداری استفاده کرده است. محقق با مراجعه به همه منابع شناسایی شده از قبل و برنامه درسی دوره کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نسخه بازنگری شده دوم مورخ ۱۳۹۳، مطالب مهم و مورد نیاز خود را استخراج کرده و در فیشهای تحقیق البته با ذکر دقیق مشخصات منبع مورد استفاده، نوشته است. اطلاعات جمعآوری شده که در فیشها ثبت شده اند با یک نظم منطقی دسته بندی شده است.یافته ها: چهار درس پایه و دو درس تخصصی اجباری در مقطع کارشناسی علماطلاعات و دانش شناسی گریزی به مبحث اخلاق در پژوهش زده اند؛ درسهای »روش تحقیق مقدماتی در علم اطلاعات و دانش شناسی«،»مبانی اخلاق حرفه ای«، »آیین نگارش و ویراستاری«، »آشنایی با علم سنجی«، »آموزش سواد اطلاعاتی«، »نمایه های تخصصی الکترونیکی« درسهایی بودند که به طور مستقیم و غیر مستقیم اخلاق پژوهش را به دانشجویان کارشناسی علماطلاعات و دانششناسی آموزش میدهد و جنبه غیرمستقیم بودن آموزش اخلاق پژوهش در دورهکارشناسی علماطلاعات و دانش شناسی بیشتر خودش را نمایان می کرد.نتیجه گیری: رعایت اخلاق پژوهش رعایت کیفیت در فرآیند پژوهش است، بدون تردید دانشجویان کارشناسی رشته علم اطلاعات ودانششناسی، آموزشها و مهارتهایی در زمینه اخلاق پژوهش در دروس مختلفی کسب می کنند، که با قرارگرفتن هرکدام از دانشجویاناین رشته در شرایط پژوهش و پژوهشگری و ایجاد فضای مناسب در دانشگاهها می توان شرایط را برای پرورش هنجارها مساعد کرد.

Keywords:

آموزش اخلاق پژوهشی , اخلاق حرفه ای , سرفصلهای وزارت علوم , علم اطلاعات و دانش شناسی