تحلیل تاثیر توریسم در تغییر کاربری اراضی شهر اردکان فارس

در دهه های اخیر به سبب فعالیت های گردشگری و نوسان های شدید محیطی، وضعیت کاربری زمین در حال تغییر است. از این رو برای حفاظت و صیانت از نواحی گردشگری، بررسی وضعیت کاربری زمین در مقاصد گردشگری ضروری می باشد. بخش اردکان استان فارس یکی از قطب های گردشگری کشور است که در چندسال گذشته با تغییر کاربری های مختلفی مواجه شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش گردشگری در بروز تغییرات کاربری زمین در نواحی محدوده و حریم شهر اردکان در استان فارس می باشد. به همین منظور اطلاعات مربوط به وضع موجود و تغییرات صورت گرفته در کاربری های بخش اردکان طی دوره زمانی ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۷ جمع آوری شد. پس از جمع آوری و تحلیل نقشه های پایه و بررسی عکس های هوایی و همچنین مصاحبه با ساکنان محلی و گردشگران، جهت ارزیابی تاثیر توریسم در تغییر کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه، از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی مبتنی بر پیمایش استفاده گردید. براساس نتایج، گردشگری در حوزه مورد مطالعه، با ایجاد تغییرات گسترده در کاربری های اراضی، بویژه اراضی زراعی، باغات، اراضی حریم رودخانه، تخریب منابع طبیعی و گردشگری در دهه های اخیر را به دنبال داشته است. همچنین نتایج نشان داد بیشترین تغییرات کاربری ها به ترتیب مربوط به ساخت مجتمع های گردشگری (۵۵/۵۰ درصد)، تبدیل اراضی باغی به اراضی دیم (۹/۱۶ درصد)، تبدیل باغهای سطح شهر به کاربری مسکونی (۱۱/۴ درصد)، تبدیل باغهای سطح شهر به خانه دوم (۸/۱۲ درصد) و تغییر کاربری های باغ به صنعتی (۶۴/۵) بوده است. علاوه براین، نتایج آماری از مجموعه تغییرات پیش آمده نشان می دهد سهم ساخت و سازهای مربوط به مجتمع های گردشگری با ۵۵/۵۰ درصد بیشترین سهم را داشته و بعد از آن تبدیل اراضی باغی به اراضی دیم به ۹/۱۶ درصد و تبدیل باغهای سطح شهر به کاربری مسکونی و خانه های دوم در اولویت های بعدی با ۱۱/۱۴ درصد و ۸/۱۲ درصد قرار گرفته است. در پایان، با توجه به نتایج حاصل از مطالعه، پیشنهادات سیاستی در زمینه طراحی مناسب در رابطه با ساماندهی مجتمع های گردشگری و اتخاذ تمهیدات لازم برای جلوگیری از تخریب باغها در منطقه ارائه گردید.

Keywords:

تغییرات کاربری زمین , گردشگری , تخریب منابع طبیعی و گردشگری , اردکان فارس