تعیین الگوی بهینه کشت محصولات عمده زراعی استان خراسان رضوی بر اساس مزیت نسبی تولید

امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه همواره از دغدغههای کشاورزان و مسئولان میباشد. براین اساس، لازم به نظر میرسد تا بتوان در سیاستگذاریهای کشت افزون بر هدفهایسیاستگذاران، نیازمندیها و هدفهای کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بر ایناساس، در این مطالعه الگوی بهینه کشت محصولات منتخب زراعی استان خراسان رضوی بر اساسمزیت نسبی و با استفاده از روش برنامهریزی خطی فازی چند هدفه تعیین شد و در کنار هدفکشت محصولات دارای مزیت نسبی، هدفهایی نظیر بیشترین سود برای کشاورز نیز در نظرگرفته شده است. در این مطالعه دادههای مورد نیاز در تعیین مزیت نسبی از دادههای وزارتبازرگانی و سایت سازمان خواروبار جهانی ) (FAOتهیه گردید، همچنین، دادههای مربوط به الگویکشت از ۴۲۰پرسشنامه که به صورت تصادفی از بین کشاورزان استان خراسان رضوی در جهادکشاورزی در سال ۱۳۹۱تکمیل شده استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که محصولات زراعیعدس آبی، لوبیا قرمز آبی و ذرت دانهای آبی به دلیل نداشتن مزیت نسبی از الگوی کشت حذف ومحصولات زراعی گندم دیم و آبی، جو آبی، پنبهآبی، جو دیم، نخود دیم، شلتوک ، نخود آبی، عدسدیم و آفتابگردان آبی به دلیل پایین بودن رتبه مزیت نسبی با کمترین سطح زیر کشت در الگوقرار گرفتند و محصولات زراعی چغندرقند، گوجهفرنگی آبی، هندوانه آبی، سیبزمینی آبی، کلزاآبی، خیار آبی، پیاز آبی و هندوانه دیم دارای افزایش در سطح زیر کشت نسبت به الگوی موجودشدهاند. بنابراین، بر اساس نتایج میتوان پیشنهاد کرد که در تخصیص بهینه منابع کمیاب بویژهآب در تولید محصولات زراعی، افزون بر در نظر گرفتن هدفهای سنتی در الگوهای کشت مرسوم،باید هدف مزیت نسبی را نیز که منجر به تولید محصولات بر اساس نیاز بازار و در نتیجه، افزایش درآمد کشاورزان خواهد شد را نیز در نظر گرفت.

Keywords:

مزیت نسبی , محصولات منتخب زراعی , الگوی بهینه کشت , برنامهریزی خطی فازی چندهدفه