شاخص گزینش برای بهبود عملکرد دانه ذرت تحت شرایط نرمال و تنش شوری

حفظ امنیت غذایی از اولویت های اساسی هر کشوری محسوب می گردد که در سایه توسعه و معرفی ارقام زراعی جدید، پر محصول و مقاوم به تنش ها حاصل می شود. ذرت با توجه به گستره مصرف؛ تغذیه انسان، تغذیه دام و طیور و استفاده های صنعتی، از اهمیت خاصی در برنامه های توسعه کشاورزی در راستای تامین امنیت غذایی برخوردار است. برای بهبود صفت پیچیده که توارث پذیری پایینی دارد، از انتخاب غیرمستقیم توسط صفات دیگر و یا شاخص مناسب توسعه یافته بر اساس چند صفت می توان استفاده نمود. در این پژوهش ۸۶ ژنوتیپ ذرت در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط نرمال و تنش شوری کشت شدند. در مرحله ی ۸ برگی تنش شوری معادل dS/m ۸ به گیاهان گروه تیمار اعمال گردید. اندازه گیری صفات از مرحله ی تاسل دهی تا رسیدگی فیزیولوژیک انجام گرفت. جهت انتخاب ژنوتیپ های مطلوب چهار شاخص انتخاب، اسمیت- هیزل، پسک- بیکر، بریم و رابینسون محاسبه شد. بر مبنای شاخص انتخاب اسمیت- هیزل که به عنوان شاخص برتر با بالاترین کارایی انتخاب (ΔH) در هر دو شرایط نرمال و تنش شوری بود، ژنوتیپ R۵۹ در شرایط نرمال و ژنوتیپ ۶*/۸۸ در شرایط تنش شوری به عنوان ژنوتیپ های برتر معرفی شدند. با توجه به کاهش بارندگی و به تبع آن کاهش کیفیت و شور شدن آب و خاک، ژنوتیپ ۶*/۸۸ به عنوان یک ژنوتیپ مطلوب جهت توسعه ارقام هیبرید برای پشت سر گذاشتن چالش فوق قابل توصیه می باشد.

Keywords:

Indirect selection , Maize , Multi traits selection , NaCl stress , Response to selection , انتخاب غیرمستقیم , پاسخ به انتخاب , تنش NaCl , ذرت , گزینش چندمتغیره