تحلیلی از علل افزایش سنوات تحصیل دانشجویان در ایران (موردمطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد)

هدف: آموزش عالی همواره چالش هایی پیش رو دارد. یکی از مهم­ترین این چالش­ها افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی علمی جوانب مسئله افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان است. روش: این تحقیق که در سطح دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان جامعه هدف انجام شده، از مطالعه و تحلیل سیستمی اظهارات دانشجویان تحصیلات تکمیلی (۱۵ نفر)، اساتید دانشگاه (۱۰ نفر) و مسئولین ذی ربط دانشگاه (۲ نفر) داده های تحقیق گردآوری شد. روش تحقیق تحلیل مضمون است. برای گردآوری داده­ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شد. یافته­ ها: یافته­ های تحقیق در ابعاد آموزشی-پژوهشی و ساختاری به تفکیک دانشکده­های علوم پایه، علوم انسانی و مهندسی تدوین گردید. یافته­های به دست آمده نشان می­دهند سنواتی شدن دانشجویان در حوزه مسائل آموزشی-پژوهشی به سبب مشکلات پیرامون پایان نامه، واحدهای آموزشی، تدوین مقاله و ارتباط استاد- دانشجو رخ می دهد؛ همچنین در بعد ساختاری عواملی همچون قوانین نظارتی دانشگاه، تخصص اساتید، امکانات پژوهشی و آزمایشگاهی، مباحث مالی پروژه­ها و پروژه­های بین رشته ای زمینه ساز تاخیر در زمان تحصیل می­شود. نتیجه­ گیری: افزایش سنوات تحصیلی ناشی از عوامل مختلف در سطوح خرد و کلان است و پیامدهای آن به همین تناسب متغیر است. در همین رابطه عوامل ساختاری از دیدگاه اساتید و دانشجویان بسیار مهم تلقی شده و متولیان دانشگاه را بر آن می­دارد تا تمرکز بیشتر بر این مسئله داشته باشند. برای این منظور راهکارهایی از جمله تشکیل کارگروه مشورتی اساتید و دانشجویان، تعامل بیشتر دانشکده­ها با مرکز مشاوره، تخصیص اعتبار مالی طرح در ابتدای کار و... ارائه شده است که مدیران می­توانند در تصمیم­گیری­ها و اجرای برنامه­های خود موردتوجه قرار دهند.

Keywords:

academic burnout , academic years , student challenge , system analysis , تحلیل سیستمی , چالش دانشجویی , سنوات تحصیلی , فرسودگی تحصیلی