تحلیل روند سری های زمانی خشکسالی برای نیم قرن اخیر در ایران مرکزی

خشکسالی به دلیل وسعت زیاد و طولانی بودن مدت اثر، تاکنون به عنوان پرهزینه ترین بلای طبیعی شناخته شده که باعث ایجاد بحران کمبود آب و مواد غذایی در مناطق متاثر از آن می شود. تشخیص روند داده های اقلیمی در مدیریت منابع آب بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه، تحلیل روند سری های زمانی بارش و خشکسالی با استفاده از آزمون ناپارامتریک من کندال در ایران مرکزی و برای ۱۴ ایستگاه دارای ۵۰ سال اطلاعات آماری (۱۹۶۵-۲۰۱۴) صورت گرفت. شاخص بارش استاندارد به منظور بررسی خشکسالی و در مقیاس های زمانی مختلف ۱ ،۳، ۶، ۹، ۱۲، ۱۸، ۲۴ و ۴۸ماهه محاسبه شد. براساس نتایج به دست آمده در سطح اطمینان ۹۵ درصد،سری های زمانی بارش در هیچ یک از ایستگاه ها روند معناداری از خود نشان نداد، درحالی که شاخص بارش استاندارد در بیش از ۵۰ درصد از ایستگاه ها به طور معنادار روند منفی داشت. همچنین سری های طولانی مدت خشکسالی در مقیاس های زمانی ۱۸، ۲۴ و ۴ ماهه، روند را به مراتب بهتر از سری های کوتاه مدت ۱، ۳، ۶، ۹ و ۱۲ ماهه نشان دادند. براساس نتایج به دست آمده می توان چنین استنباط کرد که شاخص خشکسالی در ایران مرکزی، به صورت منفی رو به افزایش است و با توجه به تغییرات اقلیمی، این روند خشکی در سال های آینده نیز می تواند ادامه یابد.

Keywords:

ایران مرکزی , خشکسالی , شاخص بارش استاندارد , من کندال