مرور نظریه های جامعه شناختی ژاک دریدا

ژاک دریدا اندیشمند الجزایری تبار فرانسوی یکی از تاثیرگذارترین پساساختارگرایانی است که نظریه هاو دیدگاه های ساختار گرایان را مورد انتقاد قرار داد. همچنین وی را در زمره ی فیلسوفان پست مدرن قرار می دهند. روشن است که زاک دریدا یک فیلسوف است تا یک نظریه پرداز اجتماعی. اما فلسفه ی او مانند هر دستاورد مهم شناخت شناسی، مضمون های بنیادی برای نظریه های اجتماعی است. دریدا بخش اعظم نظریه های خود را درباره ی deconstruction (که در فارسی واسازی، ساختار زدایی، شالوده افکنی وساختار شکنی ترجمه شده است) ارائه داده است. وی واژه ی ساختارشکنی را از هایدگر وام گرفته است. ساختار شکنی دریدا در پی برآشفتن رویای عقل در رسیدن به درک قطعی و نهایی حقیقت و معناهای اولیه است. که خواهان ساختارزدایی از ساختارهایی است که تفسیرها و روایت های کلی از آنها داده می شود. یکی دیگر از کلید واژه های دریدا «دیفرانس» هست. دریدا با کمک این مفهوم می خواهد بگوید که در غرب همواره به گفتار بیش از نوشتار اهمیت داده شده است که به نظر دریدا باید به نوشتار توجه زیادی داده شود نه به گفتار، جون دو واژه ای که معنای متفاوتی داشته باشد ممکن است از نظر گفتار کاملا شبیه هم تلفظ شوند ولی در نوشتار متفاوت از هم نوشته شوند. به همین خاطر به نظر دریدا باید به نوشتار بیش از گفتار اهمیت داده شود. در رابطه با نظر دریدا درباره ی تعلیم و تربیت باید گفت که دریدا معتقد است که نباید یک برنامه. هدف و روش کلی و مسلط را بر همه ی فراگیران و دانش آموزان تحمیل کرد. بلکه باید به نیازهاه علایق و توانایی های فراگیران ودانش آموزانی که مورد توجه قرار نگرفته اند و در حاشیه مانده اند توجه کرده و برنامه ی درسی مناسب با نیازهای آنان را تدوین کنند.

Keywords:

دریدا , ساختار زدایی , ساختارگرایی , دیفرانس , نوشتار و گفتار , تعلیم و تربیت