تغییرات رواناب و هدررفت خاک در خاک برداشت شده از کاربری جنگل تحت شدت های مختلف بارندگی

زمین به عنوان یک منبع طبیعی و ضروری برای بشریت و حفظ بوم سازگان ها می باشد و اندازه­گیری میزان فرسایش خاک  به ­عنوان یکی از بحث­ های مهم در سراسر جهان مطرح است.  هدف این پژوهش بررسی تغییرات مقادیر رواناب و رسوب تولیدشده تحت چهار شدت ۳۰، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ میلی متر بر ساعت در خاک برداشت شده از کاربری جنگل در مقیاس کرت است. شبیه سازی باران با استفاده از سامانه شبیه ساز باران و کرت هایی با اندازه ۰/۵ مترمربع  در سه تکرار انجام شد. پس از اندازه گیری رواناب در فواصل زمانی دو دقیقه ای و به مدت ده دقیقه در خروجی کرت ها و سپس توزین هدررفت خاک، نتایج حاصل با استفاده از نرم افزارهای SPSS۲۳ و Excel مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. میانگین حجم رواناب سه کرت در شدت های بارندگی ۳۰، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ میلی متر بر ساعت به ترتیب ۰/۹۸، ۱/۳، ۲/۰۳ و ۲/۴۳ لیتر بود و میانگین هدررفت خاک به ترتیب ۸/۲۱، ۱۴/۸۵، ۴۶/۷۶ و ۶۳/۲۷ گرم بود.  نتایج نشان داد که اثر شدت بارندگی بر مولفه های رواناب و هدررفت خاک در سطح اعتماد ۹۹ درصد معنی دار بود. هم چنین نشان داد که کم ترین حجم رواناب و هدررفت خاک مربوط به شدت های ۳۰ و ۶۰ میلی متر بر ساعت و بیش ترین حجم رواناب و هدررفت خاک مربوط به دو شدت ۹۰ و ۱۲۰ میلی متر بر ساعت بود که نشان دهنده روند افزایشی حجم رواناب و هدررفت با افزایش شدت بارندگی است؛ بنابراین پیشنهاد می­ گردد که در شرایط طبیعی برای کاهش این مولفه ها از روش ­های حفاظتی ازجمله کاربرد افزودنی­ ها استفاده گردد.

Keywords:

رواناب , سامانه شبیه ساز باران , شدت بارش , پلات های فرسایش , هدررفت خاک