فراتحلیل نتایج پژوهش های تاثیر مصرف کودهای دامی، زیستی و نیتروژن بر صفات کمی و کیفی چغندرقند

ناخالصی های ریشه چغندرقند به ویژه سدیم یکی از عوامل موثر بر کیفیت ریشه و ضریب استحصال قند است. عوامل مختلف از جمله شرایط خاک، زمان و مقدار مصرف کودهای مختلف بر مقدار قند قابل استحصال در کارخانه، اثر دارد. به منظور بررسی عوامل تاثیرگذار بر مقدار ناخالصی ها و صفات کمی و کیفی ریشه، در یک تجزیه فراتحلیل، داده ها و نتایج تحقیقات انجام شده طی سال های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۹که در ۳۰ گزارش نهایی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند منتشر شده بود، تجزیه و تحلیل شد. داده های این گزارش ها در پایگاه داده ای شامل ۴۸۰ ردیف در ۲۶ ستون ایجاد گردید. داده های متناظر با تیمارهای مورد بررسی شامل کود دامی، فرآورده باکتری و اسید آمینه، مقدار و زمان مصرف نیتروژن از پایگاه داده استخراج و سپس نسبت واکنش (نسبت تغییرات صفات هر تیمار به شاهد تیمار در همان آزمایش)، میانگین وزنی نسبت واکنش، انحراف معیار و اثرات معنی دار سهم هر یک از عوامل بر صفات کمی و کیفی ریشه چغندرقند مشخص شد. نتایج نشان داد که مصرف ۶۰ تن در هکتار کود دامی، ۲۰۰-۱۵۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن و تقسیط ۲۵%کود  نیتروژن قبل از کاشت، ۵۰% در زمان تنک و ۲۵% در زمان تنک دوم، ضمن افزایش معنی دار عملکرد ریشه، عملکرد قند خالص و عملکرد قند ناخالص، بر میزان سدیم ریشه چغندرقند تاثیر معنی داری نداشت. مصرف بیش از حد نیتروژن به مقدار ۳۰۰-۲۵۰ کیلوگرم در هکتار و مصرف تمام کود نیتروژن بعد از کاشت ضمن عدم تاثیر معنی دار بر عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص و عملکرد قند خالص به ترتیب موجب افزایش سدیم ریشه به مقدار ۱۸%و۷/۵% شد. فرآورده باکتری و اسید آمینه تنها باعث افزایش درصد قند ناخالص ریشه چغندرقند به مقدار ۱% گردید.

Keywords:

تقسیط کود , سدیم ریشه چغندرقند , عملکرد قند خالص , کود آلی , کود نیتروژن