تبیین شاخص های پایداری محیطی بناهای زیارتی در ایران با تاکید بر سامانه های ارزیابی ساختمان های پایدار

برای ایجاد ساختمان هایی پایدار، سامانه هایی جهت ارزیابی عملکرد ساختمان ها، به تفکیک کاربری، تدوین شده اند. به دلیل رواج اسلام و مذهب شیعه در ایران، یکی از پر استفاده ترین بناها، بناهای مذهبی-زیارتی اند که تعداد آنها قابل توجه و تاثیرگذار در مقوله پایداری است. با این وجود، تا کنون، این ساختمان ها از منظر دستیابی به اهداف توسعه پایدار بررسی نشده اند و معیارهایی هم برای این بررسی، تعریف نشده است. لذا ارائه معیارهایی ویژه برای ارزیابی یک ساختمان زیارتی پایدار و سپس ارتقاء و اصلاح این اماکن متبرک بر مبنای این معیارها، ضرورت دارد. هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، طراحی مدلی برای ارزیابی ساختمان های زیارتی در دستیابی آنها به اهداف توسعه پایدار در بخش ساختمان، در ایران است. روش پژوهش: پژوهش در گام گردآوری اطلاعات به روش پیمایشی است. جهت افزایش روایی پرسشنامه، پرسشنامه های اولیه با مطالعه پرسشنامه های مشابه در پژوهش ها و مشورت اساتید و تعدادی از اعضای هیئت نخبگانی طراحی شد و مورد تایید قرار گرفت. سپس تعدادی پرسشنامه میان هر بخش از جامعه آماری، توزیع و همه ابهام های مشخص شده، رفع و پرسشنامه نهایی توزیع گردید. نرخ سازگاری کمتر از ۰.۱ پرسشنامه ها نیز موید پایایی پرسشنامه ها بود. در گام تحلیل داده ها از روش دلفی و روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. نتیجه و پیشنهاد پژوهش: بنا بر نتایج تحلیل دلفی، مدلی متشکل از ۱۰ سرفصل و ۹۴ معیار معرفی شده است. بنا بر نتایج روش تحلیل سلسله مراتبی، از میان معیارهای معرفی شده، سه اولویت نخست برای تحقق ساختمان زیارتی پایدار در ایران، به ترتیب عبارتند از: «مدیریت و فرآیندهای پایدار»، «کیفیت فنی و عملکردی» و «آب». بنابر این نتایج، سامانه ارزیابی و سامانه وزندهی ویژه ساختمان زیارتی پایدار در ایران ارائه شده است. پیشنهادات پژوهش، تهیه پیوست های ویژه مدیریتی، طراحی خودکفای زیرساخت های انرژی و آب و فاضلاب و پیگیری جدی تری بهینه سازی مصرف آب است.

Keywords:

سامانه های ارزیابی ساختمان , ابنیه زیارتی , معماری پایدار , شاخص های پایداری