پدیدارشناسی برهم کنش لایه های »فرهنگ ، مذهب و محیط « در ساخت »کانونهای مذهبی « و شکل گیری »فرهنگ مقاومت « در جامعه اسلامی ایران(نمونه مورد مطالعه : استان مرکزی )

بناهای آرامگاهی مذهبی « در بسیاری از شهرهای ایران، یک هسته ی مهم شهری را به وجود می آوردند و از عوامل عمده تاسیس اولیه یا توسعه بعدی شهرها محسوب می شدند. برخی از این بناهای آرامگاهی در زمانه ی خودشان همانند متن هایی بودند که در زمان، مکان و جغرافیای مشخص و متناسب با ذوق هنرمندانه و نظامهای اعتقادی - ارزشی ، سیاسی - اجتماعی و هستی شناسی عصر خویش شکل گرفته اند. بر مبنای اسناد و مدارک تاریخی ، استان مرکزی به ویژه مناطقی چون فراهان و آوه یکی از کانونهای اصلی تشیع در تمام تاریخ ایران بودند که همجواری با قم و ری در این امر موثر بودهاست . آوه پس از ورود سادات علوی (در دوره آلبویه )، از چنان جایگاهی برخوردار شد که به عنوان یک شهر شیعی بعد از قم شناخته می شد. از این رو، پدیدارشناسی »علل « شکل گیری »بناهای آرامگاهی مذهبی « در استان مرکزی می تواند به ما کمک نماید تا درک صحیح و شناختی مبتنی بر دانش در مواجهه با این آثار داشته باشیم ؛ در این صورت است که می توانیم امانت دار خوبی برای میراث گذشتگان سرزمین مان باشیم و از الگوی سرزمینی برای تبیین راه آینده در »طرحهای بازآفرینی شهری « در استان، بهره مند شویم . در این مسیر، روش تحقیق پدیدارشناسی می تواند چارچوبی جدید برای دسترسی به واقعت ی ناب پدیدهها باشد؛ در این روش، دادههای کیفی از نگاه عمیق به پدیدهها به دست می آید و پژوهشگر را قادر می سازد تعریف وسیعی از یک پدیده را که تقریبا تمام وقایع تجربه شده افراد را دربرمی گیرد، مورد استفاده قرار دهد. از این رو، سعی شد تا در سه حوزه ی »محیط (توجه به ب عد تاریخی )، فرهنگ (توجه به همبستگی تجارب و معانی )، مذهب (آشکارگی جهان اثر)« به منظور شناخت عناصر گفتمان مقاومت در بستر جامعه ایرانی ، به تحقیق و مطالعه بپردازیم . نتایج تحقیق نشان می دهد با توجه به گسترهی وسیع مخاطبان در عصر حاضر، لازمه ی جامعه سازی و تمدنسازی ، ابتدا فرهنگ سازی و گفتمانسازی در جوامع مسلمان است تا از این طریق بتوان عناصر و هویت تاریخی از یاد رفته را، در قالب الگوها و نظریه ها ارایه نمود. ورود تدریجی امامزادگان به ایران و تشکیل »کانونهای مقاومت « به »محوریت تشیع « و تمثیل جهادی سادات و ادامه ی مبارزه به مدیریت روحانیت از آثار وجودی »آرامگاه ها و بناهای مذهبی « است که می توان این پیشینه را با وضعیت معاصر کشورمان به عنوان »محور مقاومت در منطقه « مقایسه نمود..

Keywords:

پدیدارشناسی , بنای آرامگاهی , فرهنگ مقاومت , استان مرکزی .