بررسی رابطه بین شیوه های مدیریت منابع انسانی با شاخص های ایمنی و سلامت کارکنان (شرکت گاز استان تهران)

امروز، توسعه منابع انسانی نقش ویژه ای در دستیابی به عملکرد سازمانی پایدار دارد. جذب منابع انسانی مناسب و مدیریت یکپارچه و نظام مند این منابع، از مهمترین پارامترهای موثر بر رقابت سازمان ها در عرصه ملی و بین المللی است. از سویی روش های مدیریت منابع انسانی می توانند منجر به بهبود فعالیت های سیستم سلامت، ایمنی، و محیط زیست کارکنان شوند. سیستم سلامت، ایمنی، و محیط زیست کارکنان، خود به آنچه درمحیط کار رخ می دهد وابسته است. در پژوهش پیش رو به بررسی تاثیر روش های مدیریت منابع انسانی بر سیستم سلامت، ایمنی، و محیط زیست کارکنان پرداخته شده و در واقع به این سوال اساسی پاسخ داده شده است که چه رابطه ای بین روش های مدیریت منابع انسانی و شاخص ایمنی و سلامت کارکنان وجود دارد. صنعت نفت و گاز به دلیل محیط کاری ناامن، آسیب زا، و بیماری زا به عنوان یکی از بخش های صنعتی پرخطر شناخته شده و لذا طراحی و اجرای یک سیستم کارآمد مدیریت ایمنی و بهداشت محیط کار نقش بسزایی در جلوگیری از خطرات جبران ناپذیر در این صنعت دارد. از این رو، در پژوهش پیش رو، ایمنی و بهداشت محیط کار در صنعت نفت و گاز مورد توجه قرار گرفته و اداره گاز استان تهران به عنوان مورد مطالعاتی در نظر گرفته شده است و تاثیر روش های استخدام، آموزش، و پاداش جبرانی بر شاخص مدیریت ایمنی و سلامت کارکنان این اداره مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر گردآوری داده ها از نوع توصیفی پیمایشی، و از لحاظ ابزار جمع آوری داده ها از نوع پرسشنامه ای است. جامعه آماری شامل کارشناسان اداره گاز استان تهران است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی ساده و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. نمونه آماری تحقیق شامل ۲۰۰ نفر است که ۱۲۵ نفر ( ۶۲.۵ درصد) مرد و ۷۵ نفر ( ۳۷.۵ درصد) زن هستند. برای جمع آوری مبانی نظری پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده شده و کتاب ها، و مقالات نشریات ملی و بین المللی مورد مطالعه قرار گرفته اند. سپس از پرسشنامه استاندارد ازوگو برای جمع آوری داده های میدانی استفاده شده است. استخدام، آموزش، و پاداش های جبرانی به عنوان ابعاد مختلف تحقیق در سوالات پرسشنامه در نظر گرفته شده اند. روایی محتوای پرسشنامه با روش ضریب اعتبار محتوا و پایایی و همسانی درونی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ مورد ارزیابی قرار گرفته اند. برای بررسی نرمال بودن داده های تحقیق نیز از آزمون نرمالیتی کولموگروف اسمیرنوف استفاده شده است. داده های آماری با استفاده از نرم افزارهای SPSS۲۶ ، LISREL۸.۸ ، و Smart PLS۳ مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحلیل های آماری حاکی از آنند که روش های استخدام، آموزش، و پاداش جبرانی همگی ارتباط معناداری با شاخص ایمنی و سلامتکارکنان دارند و لذا فرضیه های تحقیق ثابت شدند. روش های پاداش جبرانی پولی و غیرپولی یا مشوق های تیمی به عنوان انگیزه دهنده به کارکنان مطرح بوده و تاثیر قابل ملاحظه ای بر ایمنی و سلامت کارکنان دارند. آموزش های HSE باعث بالاتر رفتن تجربه و بهبود مهارت و توانایی های کارکنان در مواجهه با خطر می شوند. انتخاب افراد شایسته (به کار گیری روش های استخدامی صحیح) نیز باعث افزایش ایمنی و سلامت محیط کار می شوند.

Keywords:

ایمنی , مدیریت منابع انسانی , استخدام , آموزش , پاداش جبرانی , عملکرد سازمانی پایدار