تاثیر امواج فراصوت در کنترل کرم ساقه خوار نیشکر Sesamia nonagrioides

ساقه خوار مدیترانه ای نیشکر (Sesamia nonagrioides) یکی از آفات مهم در مزارع ذرت و نیشکر استان خوزستان، در منطقه جنوب غرب ایران می باشد. استفاده از امواج فراصوتی برای کنترل فیزیکی آفات دارای اندام شنوایی، می تواند جایگزینی مناسب برای کنترل شیمیایی در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات باشد. در این مطالعه، تاثیر دورکنندگی بسامدها و شکل موج های مختلف امواج فراصوتی روی شب پره های این آفت در آزمایش های انتخاب آزاد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین در آزمایش های غیرآزاد، تاثیر امواج فراصوت در بسامد موثر، روی برخی ویژگی های زیستی مراحل مختلف رشدی این آفت و الگوی پراکندگی لاروهای آن، مورد مطالعه قرار گرفت. بسامد ۴۰ کیلو هرتز بیشترین اثر دورکنندگی برای شب پره های این آفت داشت ولی شکل موج تاثیر معنی داری روی میزان دورکنندگی نشان نداد. در بسامد ۴۰ کیلوهرتز، طول دوره رشدی لاروی اول تا سوم به صورت معنی داری (بین ۴/۹۷ تا ۸/۳۳ درصد) کاهش یافت. همچنین وزن کلیه سنین لاروی این آفت تحت تاثیر امواج فراصوتی کاهش معنی داری (بین ۳/۶۱ تا ۱۲/۶۱ درصد) را از خود نشان داد. بقای شب پره های نر و ماده به ترتیب ۳۸/۸۸ و ۴۵ درصد کاهش یافت. همچنین بررسی الگوی پراکنش لاروها تحت تاثیر امواج فراصوت نشان داد که لاروها از منبع خروجی امواج فراصوت دوری می کنند و سعی دارند بیشترین فاصله را از آن داشته باشند. بنابراین، نتایج این تحقیق دلالت بر توانایی بالقوه این امواج در مهار جمعیت S. nonagrioides دارد. اگرچه لازم است نتایج این مطالعه آزمایشگاهی در شرایط مزرعه ای نیز تایید شود.

Keywords:

تاثیر زیستی , دورکنندگی , شنوایی , کنترل فیزیکی , مدیریت تلفیقی آفات