برآورد ترکیب پذیری و عمل ژن در ارقام منتخب برنج (.Oryza sativa L) آسیای مرکزی و غربی
Publish place: Iranian Journal of Crop Sciences، Vol: 25، Issue: 4
Publish Year: 1402
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 108
This Paper With 14 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
Export:
Document National Code:
JR_AGRO-25-4_005
Index date: 19 May 2024
برآورد ترکیب پذیری و عمل ژن در ارقام منتخب برنج (.Oryza sativa L) آسیای مرکزی و غربی abstract
این پژوهش به منظور تعیین عمل ژن ها و ترکیب پذیری عمومی و خصوصی ارقام برنج آسیای مرکزی و غربی و شناسایی روش های مناسب اصلاحی، در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ در موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت انجام شد. پس از انجام تلاقی های مورد نظر، نتاج به دست آمده حاصل از تلاقی دای آلل به صورت طرح نیمه دای آلل (۸ × ۸)، همراه با والدین آن ها در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه دای آلل به روش گریفینگ برای محاسبه قابلیت ترکیب پذیری نشان داد که ترکیب پذیری عمومی و خصوصی در کلیه صفات گیاهی مورد بررسی معنی دار بود که نشان دهنده اهمیت آثار افزایشی و غیرافزایشی در کنترل ژنتیکی این صفات است. نسبت بیکر برای عملکرد دانه، تعداد پنجه بارور در بوته و تعداد دانه پر در خوشه نشان داد که آثار غیرافزایشی در کنترل ژنتیکی این صفات سهم بالایی داشتند. مقدار نسبت بیکر در صفات ارتفاع بوته، طول خوشه و تعداد روز تا ۵۰ درصد گلدهی نشان دهنده وجود آثار افزایشی و غیرافزایشی در کنترل ژنتیکی صفات یادشده بود. ارزیابی قابلیت ترکیب پذیری عمومی نشان داد که در صفات عملکرد دانه، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه پر در خوشه و طول خوشه، بیشترین میزان ترکیب پذیری عمومی به ترتیب مربوط به رقم های D۳، Ghadeer، Atai-۱ و هاشمی بود. ارقام D۳ و Marjan به ترتیب برای ارتفاع بوته و تعداد روز تا ۵۰ درصد گلدهی دارای کمترین مقدار ترکیب پذیری عمومی بودند. برآورد ترکیب پذیری خصوصی نشان داد که در صفت عملکرد دانه، تلاقی Atai-۱×Marjan، در تعداد پنجه بارور تلاقی Ghadeer×Atai-۱، در صفت تعداد دانه پر در خوشه تلاقی Marjan×Atai-۱ و در صفت طول خوشه تلاقی Ghadeer×Marjan بیشترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند. برآورد پارامترهای ژنتیکی تجزیه ژنتیکی دای آلل نشان داد که سهم اثر غیرافزایشی ژن ها در کنترل ژنتیکی صفات عملکرد دانه، تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، تعداد دانه پر در خوشه و طول خوشه، بیشتر از اثر افزایشی بود. بر این اساس رقم D۳ (با منشاء عراق) جهت افزایش عملکرد دانه و توسعه لاین های پرمحصول و نیز کاهش ارتفاع بوته و رقم Marjan (با منشاء قزاقستان) جهت زودرسی، برای استفاده در تلاقی های هدفمند قابل پیشنهاد هستند. انتظار می رود در نتاج حاصل از تلاقی Atai-۱×Marjan (به ترتیب با منشاء افغانستان و قزاقستان)، ژنوتیپ هایی با پتانسیل عملکرد دانه بالا یافت شوند. بر اساس برآورد پارامترهای ژنتیکی تجزیه ژنتیکی دای آلل، استفاده از روش های به نژادی مبتنی بر تولیدارقام هیبرید جهت بهبود عملکرد دانه و کاهش ارتفاع بوته امیدبخش بوده و به علاوه استفاده از روش های به نژادی مبتنی بر انتخاب جهت کاهش طول دوره رشد و زودرسی، مفید خواهد بود.
برآورد ترکیب پذیری و عمل ژن در ارقام منتخب برنج (.Oryza sativa L) آسیای مرکزی و غربی Keywords:
Additive effect , Dominance effect , General combining ability , Rice and Specific combining ability , اثر افزایشی , اثر غالبیت , برنج , ترکیب پذیری خصوصی و ترکیب پذیری عمومی
برآورد ترکیب پذیری و عمل ژن در ارقام منتخب برنج (.Oryza sativa L) آسیای مرکزی و غربی authors
علیرضا ترنگ
Rice Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Rasht, Iran
مریم حسینی چالشتری
Rice Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Rasht, Iran
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
